7/01/2010

Ffermydd dan fygythiad

Y mae perygl o golli’r ffermydd bychain sydd yn eiddo i’r cyngor sir yn Sir Gâr, yn ôl Plaid Cymru. Mae’r cyngor yn ystyried eu gwerthu fel rhan o’i adolygiad o asedau’r sir. Bwriad gwreiddiol y ffermydd hyn oedd helpu pobl i ddod i mewn i’r dywydiant amaeth. Wrth ymateb i gwestiwn mewn cyfarfod o’r cyngor sir yn ddiweddar, gwrthododd arweinydd y Blaid Annibynnol, Cyng Meryl Gravell, roi unrhyw sicrwydd na werthir y ffermydd hyn.

Yn siarad ar ran grŵp y Blaid, dywedodd Cyng Tyssul Evans wedyn, “Mae nifer o ffermydd bychain wedi bod yn nwylo’r cyngor sir ers blynyddoedd mawr bellach. Maen nhw’n chwarae rhan allweddol o ran helpu pobl i mewn i’r diwydiant, ac mae llawer wedi elwa ohonyn nhw dros y blynyddoedd. Byddai’n drychineb i sir amaethyddol fel Sir Gâr golli’r ffermydd hyn. Byddai eu gwerthu ar gyfer datblygu’n waeth byth.”

6/18/2010

Cau Llyfrgell Penygroes

Mae Cyngor Sir Caerfyrddin wedi cau Llyrgell Penygroes yn sydyn, heb unrhyw rybudd nag ymgynghori yn ôl y cynghorydd lleol, Siân Thomas. Roedd Cyng. Thomas wedi gofyn i’r cyngor beth oedd y cynlluniau ar gyfer y llyfrgell o’r blaen, a chafodd ymateb cwbl bendant nad oedd unrhyw fwriad cau’r llyfrgell, ac nad oedd hyd yn oed ar restr i’w hystyried. Ond ar ddydd Gwener, 14eg Mai, fe’i caewyd gan y cyngor beth bynnag, gan roi gwasanaeth symudol ddwywaith y mis yn ei lle.

Dywedodd Cyng Thomas, “A minnau’n cynrychioli’r ward lleol, buaswn wedi disgwyl fan leiaf y buaswn wedi cael fy hysbysu ymlaen llaw fod y cyngor yn bwriadu cau’r llyfrgell, yn arbennig ar ôl i fi holi’r swyddogion perthnasol sawl tro. Cefais i ymateb clir iawn nad oedd y cyngor yn bwriadu cau’r llyfrgell hon, ac nad oedd y llyfrgell hyd yn oed ar unrhyw restr i’r cyngor ystyried ei chau.

“Pan godais i’r mater eto ar ôl iddi gau, dywedwyd wrthyf fod y penderfyniad wedi’i wneud wrth gymeradwyo cyllideb y cyngor. Ond, wedi edrych ar y cofnodion, i gyd sydd yno yw bod ‘6 llyfrgell fach i’w disodli gan wasanaeth symudol amlach’, heb enwi’r llyfrgelloedd o gwbl. Ac, wedi gofyn i fy nghyd-gynghorwyr ar y Pwyllgor Craffu Addysg, nid oedden nhw’n gwybod enwau’r llyfrgelloedd ychwaith.

“Dwi’n hynod siomedig ac yn grac iawn â’r ffordd y mae’r cyngor wedi delio â hyn. Mae’n enghraifft arall o’r ffordd annemocrataidd y mae cynghorwyr y pleidiau Annibynnol a Llafur yn rheoli’r cyngor.”

4/06/2010

Cost y cynllun parcio

Bydd y cynllun i osod peiriannau i godi am barcio yn Heol Awst yn costio oddeutu £24,000, mae’r cyngor sir wedi datgelu. Mewn llythyr at Gyng Arwel Lloyd, mae’r cyngor wedi rhoi’r ffigwr hwn ar gyfer cyfanswm y gost, gan gynnwys y costau cyfreithiol a’r costau hysbysebu wrth wneud y Gorchmynion perthnasol, yn ogystal â’r gost o brynu a gosod y peiriannau eu hunain.

Ymateb Cyng Lloyd oedd, “Mae hyn yn gost sylweddol i’r cyngor, a dwi’n amau y cymer rhai blynyddoedd i adennill y gost gychwynnol, heb sôn am y gost o’i fonitro a’i weinyddu. Mae’r cynllun yn amhoblogaidd ac yn ddi-angen. Fel yr ydym ni wedi dweud sawl tro, mae’r trefniadau presennol yn gweithio’n dda, ac nid oes angen newid, yn arbennig newid fydd yn effeithio ar nifer o fusnesau yn Heol Awst. Unwaith eto, rydym yn galw ar y cyngor i anghofio’r cynllun hwn.”

3/31/2010

Talu am ddim

Mae Cyngor Sir Gâr yn codi ffioedd gwasanaeth ar denantiaid am wasanaethau nad ydynt yn eu derbyn, yn ôl Cyng Siân Thomas. Roedd Cyng Thomas wedi tynnu sylw at yr un broblem y llynedd, gan nodi fod tenantiaid ym Maes y Gors, Penygroes yn talu £2.17 yn ychwanegol bob wythnos am wasanaethau nad yw’r cyngor yn eu darparu, megis ystafell golchi dillad a system rheoli mynediad.

Dywedodd Cyng Thomas, “Codais i hyn gyda swyddogion y cyngor y llynedd, gan dynnu sylw at y ffaith yr oedd y tenantiaid yn talu am ddim. Dwi wedi derbyn cwynion ychwnaegol eleni – nid yn unig y mae’r tenantiaid yn dal i dalu am y gwasanaethau hyn, ond mae’r pris wedi cynyddu hefyd. I gyd o’r gwasanaethau y maen nhw’n eu derbyn ydy un golau ar y grisiau y maen nhw’n eu rhannu.

“Mae’r cyngor yn dweud eu bod yn cynnal arolwg trylwyr a chynhwysfawr o’r tâl gwasanaeth, ond ymddengys na ddaw unrhyw newidiadau i rym tan fis Ebrill nesaf – dwy flynedd ar ôl i fi godi’r broblem yn wreiddiol. Nid yw hyn yn ddigon da.”

3/30/2010

Pryderon am gynllun y 'Dreigiau Ifainc'

Ar ôl derbyn rhagor o wybodaeth gan y Cyngor Sir, mae arweinydd Plaid Cymru ar y cyngor wedi mynegi pryderon ymhellach am natur y mudiad ‘Dreigiau Ifainc’. Ar lefel genedlaethol, sefydlwyd y mudiad i “gynyddu nifer y plant sy’n aelodau o’r mudiadau ieuenctid sy’n gwisgo lifrai, ac i gynyddu nifer y gwirfoddolwyr sy’n eu rhedeg”. Sefydlwyd pwyllgor llywio lleol i weithredu’r cynllun yn Sir Gâr. Roedd Cyng Peter Hughes Griffiths wedi codi cwestiynau am y mater mewn cyfarfod o’r cyngor rhai misoedd yn ôl.

Dywedodd Cyng Hughes Griffiths yr wythnos hon, “Mae’r syniad o gydlynu mudiadau ieuenctid ar draws y sir yn syniad da, a dwi’n croesawu’r ymrwymiad a wnaed gan swyddogion y cyngor sir y byddant yn ceisio cynnwys grwpiau ieuenctid eraill megis yr Urdd a CFfI. Ond dwi ddim yn deall o hyd paham fod cylch gwaith y grŵp yn cyfeirio byth a beunydd at fudiadau lle mae’r plant yn gwisgo ‘lifrai’, a phaham fod y rhestr o fudiadau sy’n aelodau ar lefel genedlaethol ond yn cynnwys grwpiau sy’n cydymffurfio â hynny.

“Mae’n edrych i fi fel cyfyngiad cwbl ddi-angen, ac ni allaf ddeall paham bod y Cynulliad Cenedlaethol wedi cytuno cylch gwaith mor gyfyng. Yn ogystal â chynnwys mudiadau eraill ar lefel leol, credafy y dylai’r cyngor sir fod yn pwyso am newid y Cylch Gwaith i sicrhau fod y prosiect cyfan yn fwy cynhwysol.”

3/24/2010

Cefnogaeth hyblyg

Mynegwyd pryderon ynghylch yr adnoddau sydd ar gael yn Sir Gâr i gefnogi pobl. Mae Cyng Emlyn Dole wedi codi’r mater mewn cyfarfod o’r cyngor wrth i’r cyngor drafod strategaeth fanwl.

Tynnodd Cyng Dole sylw’r cyngor yn benodol at y defnydd cynyddol o adnoddau ‘hyblyg’ yn hytrach nag adnoddau penodol, gan ddweud, “Dwi’n deall yr angen i’r cyngor for mor hyblyg â phosib wrth ddefnyddio ei adnoddau, ond dwi’n pryderu a yw cyfanswm yr adnoddau sydd ar gael yn ddigonol i ddiwallu’r holl anghenion. Ymddengys i mi os yw adnoddau wedi’u hymrwymo i wasanaethu unigolion penodol, mae’n haws gweld unrhyw fylchau. Ar y llaw arall, os yw’r un adnoddau’n ceisio helpu nifer mawr o bobl, gall fod yn anos o lawer i weld a yw pawb yn derbyn ystod lawn y gwasanaethau sydd eu hangen arnynt. Dydw i ddim yn erbyn ymdrechion y cyngor i fod yn fwy hyblyg, ond dwi’n credu fod yn rhaid i ni sicrhau nad oes bylchau yn y gwasanaeth o ganlyniad.”

3/23/2010

Toriadau di-angen

Mae Cyngor Sir Gâr yn torri mwy o’i gyllideb a’i wasanaethau nag sydd angen yn ôl cynghorwyr Plaid Cymru. Mae’r cyngor yn disgwyl derbyn grant o £1.9miliwn oddi wrth Lywodraeth Cymru, ond mae wedi penderfynu peidio â chyfri’r arian hwnnw fel incwm am y flwyddyn, ac i fynd ymlaen gyda chyfres o doriadau. Yn y cyfarfod o’r cyngor i osod y gyllideb, bu i aelodau Plaid Cymru ymosod ar nifer o’r toriadau, ac wedyn cynigiodd arweinydd grŵp y Blaid, Cyng Peter Hughes Griffiths, ffordd amgen ymlaen.

“Am y ddwy flynedd ddiwethaf,” meddai Cyng Hughes Griffiths, “mae’r cyngor wedi penderfynu anwybyddu’r grant hwn, oherwydd nad oedden nhw ddim yn gallu bod yn sicr o’i dderbyn. Ond y gwir yw yr oedden nhw wedi’i dderbyn bob blwyddyn, a’i roi yn y cronfeydd wrth gefn. Rydym ni’n hyderus y bydd y cyfan yn cael ei dderbyn unwaith eto eleni. Ein dadl ni oedd y dylid cyfrif yr arian hwn fel rhan o incwm y cyngor, a’i ddefnyddio i osgoi rhai o’r toriadau y mae’r cyngor yn bwriadu eu gwneud. Un o’r dadleuon a ddefnyddiwyd yn ein herbyn oedd fod y cyngor heb dderbyn yr arian eto – ond wrth gwrs, mae’r un peth yn wir am y cyfan o’r arian y bydd y cyngor yn ei dderbyn y flwyddyn nesaf. Mae’r penderfyniad a ddylid cyfrif yr arian hwn neu beidio yn fater o farn – ac yn sgil profiad y blynyddoedd diwethaf, rydym yn hyderus iawn yn ein barn ni ar y mater.

Ar ôl i gynnig y Blaid gael ei drechu gan gynghorwyr o’r pleidiau Llafur ac Annibynnol, pleidleisiodd grŵp y Blaid i wrthod y gyllideb yn ei chrynswth.

Dywedodd Cyng Hughes Griffiths, “Nid oeddem ni’n gallu, o ran cydwybod, derbyn cyllideb gyda chymaint o doriadau di-angen yn ein gwasanaethau. Fel grŵp ac fel plaid, byddwn yn dal i ddadlau o blaid cadw gwasanaethau hanfodol.”

3/22/2010

Strancio fydd hi

Mae Llywodraeth y Cynulliad yn bwriadu deddfu i sicrhau fod cynghorau sir yn rhannu’r cyfrifoldeb am gadeirio pwyllgorau craffu ar sail crfyder y gwahanol bleidiau ar bob cyngor. Byddai hyn yn newid sylweddol yn Sir Gâr, lle mae’r pleidiau Llafur ac Annibynnol wedi eithrio grŵp Plaid Cymru, gyda’i 29 o aelodau, yn gyfangwbl. Mewn cyfarfod o’r cyngor, cyfeiriodd Cyng Emlyn Dole at y ddeddf newydd arfaethedig, gan annog arweinwyr y cyngor i beidio ag aros iddo gael ei chymeradwyo cyn gweithredu.

Dywedodd Cyng Dole, “Eglurais iddyn nhw y bydd gorfodaeth arnyn nhw i weithredu’r drefn newydd yn y dyfodol agos, a bod ganddyn nhw ddewis felly rhwng gwneud y newid nawr o’u gwirfodd, neu gael eu gorfodi gan y ddeddf i wneud y newid pan fydd y gyfraith yn newid. Gofynnais iddyn nhw a oedden nhw am gael eu gweld yn strancio wrth gael eu gorfodi, ynteu’n gweithredu’n rhesymegol yn awr. O’r ateb a gefais, mae’n glir taw’r unig ffordd y bydd y pleidiau hyn yn caniatau democratiaeth o fewn y cyngor hwn fydd dan brotest. Mae’n adlewyrchu’n wael ar y ddwy blaid reoli.”

3/18/2010

Gor-ddatblygu Llandeilo

Mae Cyngor Sir Gâr wedi llunio canllawiau ar gyfer datblygiad a fydd yn ymestyn Llandeilo’n sylweddol, ond mae wedi denu nifer mawr o sylwadau a chwestiynau gan y cyhoedd. Mae’n amlwg for nifer o bryderon difrifol am rai agweddau o’r datblygiad, a cheisiodd cynghorwyr Plaid Cymru newid y canllawiau er mwyn ymateb i’r pryderon hyn. Fodd bynnag, pleidleisiodd aelodau’r pleidiau Llafur ac Annibynnol yn erbyn y gwelliannau a gynigiwyd gan arweinydd grŵp y Blaid, Cyng Peter Hughes Griffiths.

Roedd Cyng Hughes Griffiths wedi galw am ohirio unrhyw ddatblygu tan ar ôl i’r ffordd osgoi gael ei hadeiladu, oherwydd pryderon difrifol am broblemau traffig. Awgrymodd hefyd y dylid sicrhau darpariaeth ddigonol yn yr ysgolion cyn i nifer y plant gynyddu, y dylai nifer a math y tai gael eu penderfynu ar sail anghenion lleol, ac y dylai fod canran penodol o dai fforddiadwy.

Ar ôl y cyfarfod, dywedodd Cyng Hughes Griffiths, “Credaf ei bod yn gwbl anghyfrifol i’r cyngor annog adeiladu nifer mawr o dai newydd cyn bod yr is-adeiledd yn ei le i gynnal y tŵf, a heb sicrhau fod y datblygiad yn diwallu anghenion lleol yn gyntaf ac yn bennaf. Mae Llandeilo’n dre hynafol, ac mae angen trin y mater o’i hehangu gyda gofal mawr, nid ei ruthro.”

Ychwanegodd Cyng Siân Thomas, “Mae’r cyngor eisoes wedi cydnabod y broblem ddifrifol o ran llygredd yn yr awyr yn y brif heol trwy Landeilo. Bydd unrhyw ddatblygiad newydd yn sicr o ychwanegu at y traffig, gan gynnwys traffig yr adeiladwyr tra bod y tai’n cael eu hadeiladu. Nid oes unrhyw bwrpas i’r gwaith mae’r cyngor wedi’i wneud i nodi’r ardaloedd gwaethaf am lygredd os bydd wedyn yn ychwanegu at y broblem trwy ei benderfyniadau ei hunan.”

3/14/2010

Diffyg Democratiaeth

Beirniadwyd Cyngor Sir Caerfyrddin yn llym gan Blaid Cymru am ddiffyg democratiaeth yn y penderfyniad am ail-drefnu ysgolion yn ardal Dinefwr a Gwendraeth. Mae’r Cyngor wedi cyflogi ymgynghorwyr allanol i ystyried y safleoedd posib, ond wedi gwrthod rhoi’r hawl i’r cynghorwyr wneud y penderfyniad terfynol. Mae arweinwyr y cyngor hefyd wedi gwrthod caniatau i’r cyngor llawn leisio barn ar unrhyw agwedd o’r cynllun ad-drefnu.

Dywedodd arweinydd y Blaid ar y cyngor, Cyng Peter Hughes Griffiths, “Dwi wedi gofyn am i’r cyngor llawn gael cyfle i bleidleisio ar y cynlluniau ad-drefnu, ond gwrthodwyd y cais hwnnw. Ni chaniateir i ni bleidleisio ar gategori iaith yr ysgolion, ar gyfuno neu gau ysgolion, nag ar leoliad yr ysgolion. Ni chaniateir i ni bleidleisio ar y cynnig a aiff i Lywodraeth y Cynulliad ar ran y cyngor ychwaith.

“Mewn gwirionedd, dywedwyd wrthyf taw’r unig fater y caniateir i gynghorwyr bleidleisio arno o gwbl fydd y penderfyniad i wario arian, yn nes ymlaen eleni. Mae hyn yn gwbl annemocrataidd – bydd yr holl benderfynaidau pwysig wedi’u cymryd ymhell cyn hynny.”

2/24/2010

Na i dalu am drafnidiaeth i'r ysgol

Mae arweinwyr Cyngor Sir Gâr wedi cynnig diddymu trafnidiaeth rhad ac am ddim ar gyfer plant dros 16 oed er mwyn arbed arian. Er fod y cyngor dan ofyniad statudol i ddarparu trafnidiaeth am blant iau, nid oes unrhyw ofyniad ar ôl hynny. Fodd bynnag, mae’r rhan fwyaf o gynghorau’n dewis darparu’r fath drafnidiaeth.

Mynegodd Cyng Phil Williams ei bryder am y syniad, gan ddweud, “Byddai hyn yn gost ddifrifol ychwanegol i rieni, yn arbennig yng nghanol dirwasgiad. Fe all hyd yn oed arwain at sefyllfa lle mae rhai plant yn gadael addysg ar ôl TGAU yn hytrach nag aros i wneud lefel A, neu ddewis mynd i golegau sy’n dal i ddarparu trafnidiaeth gan wanhau’r chweched dosbarth mewn rhai o’n hysgolion. Dwi o’r farn y dylai’r Cyngor ddal i ddarparu’r gwasanaeth hwn.”

Fe’i cefnogwyd gan Cyng Siân Thomas, a ychwanegodd, “Mae’r llywodraeth yn dweud wrthym trwy’r amser fod datblygu sgiliau’n pobl ifanc yn allweddol er mwyn adeiladu economi gwell at y dyfodol. Ni ddylem wneud dim sy’n tanseilio’r ymgyrch i ddatblygu gweithlu gyda sgiliau ac addysg well, a dylai’r cyngor anghofio’r syniad hwn.”

2/22/2010

Mynnu defnyddio'r Gymraeg

Mae Cyngor Sir Gâr wedi cael ei annog i ddefnyddio ei sefyllfa fel landlord i sicrhau fod busnesau a phobl eraill sy’n defnyddio ei adeiladau’n cadw at bolisi’r cyngor ar ddefnyddio’r Gymraeg. Dywedodd Cyng Mari Dafis yr wythnos hon, “Mae gan y cyngor bolisi o sicrhau fod ei holl arwyddion a thaflenni ac ati’n ddwyieithog. Fodd bynnag, pan fydd y cyngor yn caniatáu i fusnesau a chyrff eraill weithredu o’i adeiladau, caniateir iddyn nhw anwybyddu polisi iaith y cyngor yn llwyr. I’r rhan fwyaf ohonyn nhw, mater bach a syml fyddai cyfieithu eu harwyddion, ac yn achos cwmnïau arlwyo, au bwydlenni. Efallai y gall y cyngor hyd yn oed ganiatáu i’r cyrff perthnasol ddefnyddio cyfieithwyr y cyngor i’w helpu. Cam bach fyddai hyn, ond mae’n gwbl anghyson i gael dau bolisi gwahanol yn yr un adeilad.”

2/11/2010

Gwastraffu arian, a chamarwin y bobl

Mae Cyngor Sir Gâr wedi gwastraffu miloedd o bunnoedd o arian y trethdalwyr trwy logi ymgynghorwyr i werthuso safleoedd posib ar gyfer ysgol newydd yn Ninefwr, yn ôl Plaid Cymru. Gofynnodd y Cyngor i’r ymgynghorwyr ystyried 14 o safloedd posib ar gyfer ysgol uwchradd newydd i wasanaethu ardal Dinefwr. Byddai’r ysgol newydd yn cymryd lle dwy ysgol bresennol, sef Tre-gib yn Llandeilo, a Phantycelyn yn Llanymddyfri. Fodd bynnag, roedd y cyfarwyddyd a roddwyd i’r ymgynghorwyr yn llwyr anwybyddu y mater o iaith yr addysg. Yn ôl Plaid, mae’r canlyniadau’n gwbl ddi-ystyr o ganlyniad.

Dywedodd arweinydd y Blaid ar y cyngor, Cyng Peter Hughes Griffiths, “Rydym wedi pwyso ar y cyngor o’r cychwyn cyntaf i gynnal arolwg o’r rhieni i asesu’r galw am addysg Gymraeg, ond ymddengys eu bod yn benderfynol o anwybyddu’r cwestiwn. Ond wrth wneud hynny, maen nhw hefyd yn anwybyddu polisi’r cyngor ei hun, a pholisi Llywodraeth Cymru. Mae’r ddau bolisi yn dweud y dylid parchu dymuniad y rhieni, ac y dylid annog rhieni i ddewis addysg Gymraeg.

“Rhoddwyd cyfarwyddyd i’r ymgynghorwyr ynghylch maint yr ysgol a’r niferoedd tebygol o blant. Ond mae hyn i gyd wedi’i seilio ar y dybiaeth y bydd holl rieni’r ardal yn dewis anfon eu plant i’r ysgol newydd, ac na fydd neb yn mynnu addysg Gymraeg. Mae hynny, yn amlwg, yn nonsens llwyr – ac mae canlyniadau’r astudiaeth yn gwbl annilys o ganlyniad. Mewn gair, mae’r cyngor wedi gwastraffu miloedd o bunnoedd o arian y trethdalwyr.”

Mae’r Blaid hefyd yn cyhuddo’r cyngor o gamarwain rhieni yng ngogledd y sir ynghylch lleoliad posib unrhyw ysgol newydd. “Pan gynhaliwyd arolwg o’r rhieni am yr opsiynau cyfyngedig a roddwyd o’u blaen,” dywedodd Cyng Hughes Griffiths, “fe ddywedon nhw wrth bobl yn ardal Llanymddyfri y byddai unrhyw ysgol newydd yn cael ei hadeiladu, yn ôl pob tebyg, yn ardal Llangadog, tua hanner ffordd rhwng y ddwy ysgol bresennol. Dwi’n gwybod i sicrwydd fod rhai rhieni wedi rhoi eu cefnogaeth i’r syniad o gael ysgol newydd ar sail y dybiaeth honno ynghylch y lleoliad.

“Dyna oedd yr unig leoliad posib a awgrymwyd gan y Cyngor Sir ar y pryd. I ddweud nawr eu bod yn bwriadu codi’r ysgol newydd i’r Dde o Landeilo yn rhywbeth a fydd yn ergyd drom i’r rhieni. Mae hefyd yn annilysu unrhyw gasgliadau a wnaed ar sail ymateb y rhieni.”

Gorffennodd Cyng Hughes Griffiths trwy ddweud, “Yr hyn sy’n dod yn gynyddol amlwg yw bod y cyngor wedi penderfynu’r cyfan cyn hyd yn oed dechrau siarad â’r rhieni, ac mae’r holl ymgynghori wedi bod yn gwbl anniffuant. Byddan nhw’n ceisio gyrru eu cynlluniau yn eu blaen beth bynnag mae’r rhieni yn ei ddweud, gan ddiystyru’r hyn sydd orau o ran addysg ein plant a dyfodol ein hiaith. Byddwn ni ym Mhlaid Cymru’n dal i wneud popeth o fewn ein gallu i sicrhau ymgynghoriad teg a dilys, a bod y cyngor yn parchu dewis y rhieni.”

1/25/2010

Penderfyniad pwy?

Mae cynghorwyr Plaid Cymru yn Sir Gâr wedi mynnu gwybod pwy sy’n gwneud y penderfyniadau yn y sir, a phryd. Mae hyn yn dilyn enghraifft lle mae’n ymddangos fod penderfyniad wedi’i weithredu cyn iddo gael ei wneud. Gofynnodd Cyng Marie Binney yng nghyfarfod y cyngor ar 9fed Rhagfyr a fyddai pobl yn cael parcio am ddim ym meysydd parcio’r cyngor yn y cyfnod cyn y Nadolig, fel oedd wedi digwydd ym mlynyddoedd blaenorol.

Dywedodd Cyng Binney, “Roeddwn yn falch iawn o glywed fod arweinwyr y cyngor wedi cytuno caniatáu i bobl barcio am ddim eto eleni, am bythefnos yn cychwyn ar 10fed Rhagfyr. Wedyn, ychydig ar ôl y Nadolig, darllenais i gofnodion y Bwrdd Gweithredol ar 14eg Rhagfyr, gan ddarganfod na chymrwyd y penderfyniad tan y cyfarfod hwnnw. Yn syml iawn, ymddengys fod y penderfyniad wedi’i weithredu bedwar diwrnod cyn ei gymryd!

“Wedyn, fe ges i wybod fod y penderfyniad wedi’i gyhoeddi yn rhifyn diwethaf papur propaganda’r cyngor, Newyddion Cymuned. Argraffwyd y papur hwnnw ar 25ain Tachwedd, a deallaf fod yn rhaid i’r deunydd fod yn barod 10 diwrnod cyn hynny, fel y gellir ei gyfieithu a’i osod ac ati. Felly, pwy gymerodd y penderfyniad, a phryd? Ar awdurdod pwy y cynhwyswyd y stori yn y papur, ac ar awdurdod pwy oedd y cyngor wedi peidio â chodi am barcio ar ôl 10fed Rhagfyr?

“Er fy mod yn meddwl fod y cyngor wedi cymryd y penderfyniad iawn yn yr achos hwn, mae gen i bryder mawr am y ffordd y gwnaed y penderfyniad. A yw’r cyngor wedi gweithredu’n anghyfreithlon trwy weithredu’r penderfyniad cyn y cyfarfod, neu a yw wedi gweithredu’n anghyfreithlon trwy wneud y penderfyniad mewn rhyw gyfarfod cyfrinachol, heb rybudd priodol? Rydyn ni wedi mynegi’n pryder i’r Prif Weithredwr, gan ofyn am esboniad llawn.

1/21/2010

Methu â rhagweld

Mae Cyngor Sir Gâr yn methu â chynllunio’n iawn ar gyfer costau poblogaeth hŷn, mae Cyng David Jenkins wedi honni. Mae e wedi codi cyfres o gwestiynau manwl am sefyllfa ariannol y cyngor, gan gynnwys y rhesymau am or-wario sylweddol ar wasanaethau i’r henoed.

Dywedodd Cyng Jenkins, “Mae digon o ddata ar gael yn nodi fod y boblogaeth yn heneiddio, ond ymddengys nad yw’r cyngor ddim wedi darparu’n ddigonol ar gyfer hyn yn ei gyllideb. Pan godais i gwestiwn ar hyn, yr ateb a gefais oedd fod y cyngor yn ceisio cynllunio ar gyfer y sefyllfa yma, ond wedi tanamcangyfri’r costau. Gwaeth byth, fe ddywedon nhw wrthyf eu bod wedi cael y ffigwr yn anghywir bob blwyddyn am sawl mlynedd bellach. Ymddengys nad ydynt yn dysgu o’u camgymeriadau.

“Mae’r ffaith fod y cyngor wedi tanamcangyfrif nifer yr henoed yn gyson yn berthnasol hefyd yng nghyd-destun eu hawydd i gau cartrefi’r henoed. Mae’n wirion i geisio cau cartrefi pan maen nhw’n cyfaddef, mewn gwirionedd, nad ydyn nhw’n gwybod faint o bobl fydd angen gofal. Ar sail y dystiolaeth hanesyddol, gallwn fod yn weddol sicr eu bod wedi tanamcanfgyfrif y galw.”

1/19/2010

Diffyg paratoi am y tywydd garw

Mae Plaid Cymru yn Sir Gâr wedi beirniadu’r cyngor sir am ei ddiffyg paratoi ar gyfer yr eira a’r rhew yn ddiweddar. Cafodd ardaloedd gwledig eu heffeithio’n benodol gan yr oedd y cyngor yn canolbwyntio ei ymdrechion ar y priffyrdd yn unig, gan anwybyddu ffyrdd eraill yn gyfangwbl.

Dywedodd arwewinydd y grŵp ar y cyngor, Cyng Peter Hughes Griffiths, “Mae Sir Gaerfyrddin yn sir wledig iawn; mae’r rhan fwyaf o’r ffyrdd mewn ardaloedd gwledig. Ond ymddengys nad oedd y cyngor yn pryderu fawr ddim am anghenion pobl yn yr ardaloedd hynny, ac anwybyddwyd ffyrdd trwy bentrefi ar draws y sir, gan greu anawsterau mawr i drigolion lleol. Wrth gwrs fod cost i’w thalu, ond mewn egwyddor nid yw mor anodd â hynny i raeanu ffyrdd gwledig. Ymddengys nad yw’r sir ond yn gofalu am y trefi, gan anwybyddu’r pentrefi. Rwyf yn galw am adolygiad trylwyr o’r polisi ar raeanu, gyda’r bwriad o wneud mwy i sicrhau fod modd defnyddio ffyrdd gwledig yn ystod cyfnodau o dywydd garw.”

1/18/2010

Gorfodi'r Cyngor i newid

Ymddengys ei bod yn debyg y bydd Cyngor Sir Caerfyrddin yn cael ei orfodi i newid ei ddull o benodi cadeiryddion i’w bwyllgorau o dan Fesur newydd o eiddo Llywodraeth Cymru. Mae’r Llywodraeth wedi dweud wrth awdurdodau lleol ers rhai blynyddoedd bellach y dylid rhannu’r swyddi ar draws y pleidiau gwleidyddol ar sail gyfrannol, ond mae’r pleidiau Llafur ac Annibynnol sy’n rheoli’r cyngor ar hyn o bryd wedi mynnu cael mwy na’u cyfran deg o’r swyddi. Mae’n debyg y bydd y Llywodraeth hefyd yn mynnu fod cadeirydd y Pwyllgor Archwilio yn dod o’r wrthblaid – rhywbeth arall y mae Cyngor Sir Gâr wedi gwrthod gwneud.

Dywedodd Cyng Gwyn Hopkins, ”Ymddengys na fydd y Blaid Lafur na’r Blaid Annibynnol yn y sir hon yn newid eu hagwedd ond dan orfodaeth. Ni ddaw democratiaeth, o’r fath sy’n gyffredin mewn siroedd eraill, i Sir Gaerfyrddin heb newid y gyfraith. Mae’r Blaid wedi dadlau yn gyson ers blynyddoedd y dylid rhannu swyddi o fewn y cyngor ar sail deg, gan roi cyfle i’r holl bleidiau gael rhywfaint o ddylanwad ar benderfyniadau, ond mae Meryl Gravell a’i chlîc wedi bod yn benderfynol o gadw cymaint ag sy’n bosib o rym iddyn nhw eu hunain, gan gloi Plaid Cymru allan. Rydyn ni wedi rhoi sawl cyfle iddyn nhw ddilyn y cyngor a gafwyd gan y Llywodraeth, ond gwrthod a wnaethan nhw ar bob adeg. Ymddengys bellach y byddant yn gorfod newid – ond y tebygrwydd yw taw dan brotest yn unig y digwyddith hynny.”

1/05/2010

Galw am fwy o fanylion

Mae cynghorwyr Plaid Cymru yn Sir Gâr wedi galw am fwy o wybodaeth am gynllun newydd i annog pobl ifanc i ymuno â mudiadau ieuenctid sy’n gwisgo lifrai. Mae’r cynllun, Dreigiau Ifainc, yn cael ei weithredu mewn dwy ardal yng Nghymru fel rhan o gynllun peilot. Y ddwy ardal yw Sir Gâr a Blaenau Gwent. Ar hyn o bryd, ychydig iawn o wybodaeth sydd ar gael am y cynllun.

Dywedodd arweinydd y Blaid ar y cyngor, Cyng Peter Hughes Griffiths, “Dwi wedi gofyn am i fwy o wybodaeth ddod i’r Pwyllgor Craffu perthnasol fel y gall cynghorwyr drafod y cynllun. Dywedwyd wrthyf fod y cyngor am gynnwys mudiadau eraill, megis CFfI a’r Urdd, yn y cynllun, ac mae hynny’n bwynt pwysig. Dyna ddau o’r mudiadau ieuenctid pwysicaf yn y sir – ac yn wahanol i lawer o fudiadau eraill, maent yn gweithredu’n ddwyieithog hefyd. Mae hynny’n hanfodol o bwysig yn Sir Gâr. Dwi ddim yn deall paham fod pwyslais ar y syniad o wisgo lifrai; ac mae gen i bryderon am y bwyslais honno.”