4/30/2009

Galw am fuddsoddi yn ein rheilffyrdd

Mae dau gynghorydd Plaid Cymru wedi galw am fwy o fuddsoddi yn y rheilffyrdd sy'n gwasanaethau Sir Gâr.

Dywedodd Cyng Alan Speake, "Mae'r gwasanaeth i'r gorllewin o Abertawe yn wael iawn ar hyn o bryd. Yn aml iawn, mae'r trenau'n orlawn, ac mae llawer o'r trenau yn hen ac mewn cyflwr gwael. Mae angen buddsoddiad sylweddol - ar drenau ac ar y trac - er mwyn cynyddu capasiti'r system. Mae ansawdd gwael y gwasanaeth presennol yn golygu bod pobl yn dewis defnyddio eu ceir yn hytrach na'r rheilffordd; ond o safbwynt amgylcheddol, dylem fod yn annog pobl i adael eu ceir yn ôl a defnyddio'r tren."

Mae'r cynghorwyr wedi galw am fwy o gerbydau ar y trenau o Abertawe i'r gorllewin. Maen nhw hefyd wedi galw am ddeuoli'r trac lle nad oes ond un trac ar hyn o bryd, er mwyn caniatau i drenau redeg yn fwy aml yn y ddau gyfeiriad.

Dywedodd Cyng Linda Davies Evans, "O brofiad personol, diffyg lle yw'r broblem fwyaf. Mae angen mwy o gerbydau ar y trenau, fel bod modd i fwy o bobl deithio'n gyffyrddus. Dwi'n amau weithiau sut maen nhw'n cael cario cymaint o bobl mewn cyn lleied o le heb dorri rheolau Iechyd a Diogelwch. Mae'n waeth pan fydd digwyddiad mawr, megis gem rygbi. Maen nhw'n addo darparu mwy o le, ond ymddengys i mi nad yw hynny byth yn digwydd mewn gwirionedd."

4/29/2009

Colli cyfle i ddiogelu meysydd chwarae

Mae Cyngor Sir Gâr wedi colli cyfle i ddiogelu meysydd chwarae yn ôl dau gynghorydd Plaid Cymru. Yn ei gyfarfod diwethaf, penderfynodd y cyngor dderbyn cymhelliad y Bwrdd Gweithredol na ddylid cefnogi cyfraith newydd y mae Dai Lloyd AC yn ceisio ei hyrwyddo yn y Cynulliad. Byddai Mesur Mr Lloyd yn ei gwneud yn anos gwerthu maes chwarae trwy fynnu ystyriaeth lawn o'r effaith ar y gymuned leol yn gyntaf. Teimlodd Bwrdd Gweithredol y cyngor fod y sefyllfa bresennol yn ddigonol i ddiogelu meysydd chwarae, ac nid oes angen gwneud mwy. Fodd bynnag, fe heriwyd hyn yn gryf gan gynghorwyr Plaid Cymru yng nghyfarfod y cyngor.

Tynnodd y Cyng Siân Thomas sylw at y ffaith yr oedd y maes chwarae ym Mharc Penygroes dan fygythiad oherwydd penderfyniad gan Bwyllgor Cynllunio'r cyngor ei hunan. "Ni fydd meysydd chwarae'n ddiogel," meddai, "tra bod y Pwyllgor Cynullion'n gallu caniatau adeiladu ar ein parciau."

Cafodd hi gefnogaeth gan y Cyng Emlyn Dole, a ddywedodd, "Mae offer chwarae yn fy ward i wedi diflannu, a 'sdim byd wedi'i wneud i ddarparu offer newydd. Nid oedd unrhyw ymgynghori o gwbl. Dwi ddim yn deall sut y gall neb ddweud fod y parciau yn ddigon diogel ar hyn o bryd."

4/27/2009

Beirniadu cylchlythyr y cyngor

Mae cynghorwyr Plaid Cymru yn Sir Gâr wedi ymosod unwaith eto ar y cyngor am gyhoeddi ei bapur newydd ei hunan. Dosbarthwyd y rhifyn ddiwethaf yn y cyfnod cyn y Pasg, ond, yn ôl y Blaid, nid yw'n llawer mwy na thaflen propaganda ar ran y grwpiau sy'n rhedeg y cyngor.

Dywedodd Cyng Dyfrig Thomas, diprwy arweinydd grŵp y Blaid, "Un o'r rhesymau a roddwyd gan y cyngor am gyhoeddi'r daflen oedd bod hyn yn ffordd rhad o hysbysebu swyddi gyda'r cyngor. Ond nid oes ond un hysbysebiad yn y rhifyn ddiwethaf, er bod hyn yn cyfeirio at ddwy swydd wahanol, ac mae'n gwbl hurt i ddweud fod cyhoeddi papur newydd 36 o dudalennau yn ffordd gost-effeithiol o hysbysebu dwy swydd! Ar ben hynny, mae gan y dudalen ganol, sy'n rhestru aelodau'r cyngor sir, gymaint o gamgymeriadau fel ei bod bron yn ddi-werth i'r cyhoedd. Ymddengys nad yw'r sawl sy'n gyfrifol am y cyhoeddiad ddim yn gwybod pwy yw rhai o'r cynghorwyr, beth yw enwau rhai ohonynt, a pha wardiau maen nhw'n eu cynrychioli."

Bu Cyng Thomas hefyd yn beirnadu'n llym rhai o'r datganiadau yn y papur am y ffordd y rheolir y cyngor, gan ddweud, "Byddai'r sawl sy'n darllen yr erthygl yn credu fod y cyngor i gyd yn gyfrifol am wneud penderfyniadau. Mae hynny'n hollol anwir. Y realiti yw taw dim ond y deg aelod o'r Bwrdd Gweithredol sydd ag unrhyw ddylanwad ar benderfyniadau'r Cyngor.

"Yn olaf oll," dywedodd Cyng Thomas, "nid yw'r papur - a ddosbarthwyd yn fuan cyn y Pasg - ddim hyd yn oed yn cynnwys manylion o gasgliadau sbwriel dros gyfnod yr Ŵyl Fanc. Dyna wybodaeth a fyddai o ddefnydd i'r cyhoedd, ond 'sdim sôn am y peth. Ni allaf ond ail-adrodd yr hyn yr ydym wedi'i ddweud o'r blaen - dylai'r cyngor roi'r gorau i gyhoeddi'r propaganda hwn, gan ddefnyddio'r arian ar wasanaethau'r cyngor."

4/22/2009

Ysgol newydd "yn y lle anghywir"

Mae Cyngor Sir Gâr yn bwriadu adeiladu ysgol newydd Glanymôr yn y lle anghywir, yn ôl Cyng Winston Lemon, sy'n cynrychioli'r ward dros Blaid Cymru. Mae Cyng Lemon wedi cwrdd â swyddogion y cyngor a grwpiau eraill sydd â diddordeb yn y mater i drafod yr ysgol. Mae'r Cyngor Sir yn bwriadu adeiladu'r ysgol ar Barc y Goron.

Dywedodd Cyng Lemon yr wythnos hon, "Mae'r parc hwn yn adnodd gwerthfawr iawn i'r gymuned leol, ond fe gollwn ni fe os yw'r cynllun hwn yn mynd yn ei flaen. Byddem ni'n colli'r pwll padlo, hefyd. Dwi wedi siarad â llawer iawn o drigolion yr ardal, ac maen nhw i gyd wedi dweud wrthyf y byddai'n well ganddyn nhw weld yr ysgol yn cael ei hadeiladu ar safle Draka yn lle. Byddai'n lleoliad cystal o ran anghenion yr ysgol, ac mae'n osgoi adeiladu ar safle 'gwyrdd'. Byddai hefyd yn golygu fod y gymuned yn cadw'r parc."

Tynnodd Cyng Lemon sylw hefyd at oblygiadau'r cynllun o ran traffic a diogelwch. "O roi'r ysgol yn fan hyn, ni fydd modd osgoi mwy o draffig yn yr ardal, a dwi'n pryderu am ddiogelwch y trigolion. Dwi ddim yn credu y gall y ffyrdd lleol ymdopi gyda'r cynnig hwn."

4/17/2009

Banciau heb wneud digon

Er i'r trethdalwr roi biliynau o bunnoedd i'r banciau i'w hachub, maen nhw'n dal i fethu â rhoi'r gefnogaeth angenrheidiol i gadw busnesau'n mynd, yn ôl Plaid Cymru yn Sir Gâr. Mae Cyng David Jenkins, llefarydd Cyllid y Blaid ar y Cyngor Sir wedi croesawu'r hyn mae'r cyngor yn ei wneud i geisio cefnogi busnesau lleol yn ystod y dirwasgiad, ond mae hefyd wedi beirniadu'r banciau am beidio â gwneud digon.

"Rydym ni'r trethdalwyr wedi rhoi biliynau o bunnoedd i'r banciau er mwyn eu hachub," dywedodd Cyng Jenkins, "ond ymddengys eu bod yn dal heb ddarparu'r credyd sydd ei angen i gadw busnesau lleol yn fyw. Y mae nifer fawr o fusnesau lleol sy'n gynaliadwy yn y tymor hir, ond sy'n dioddef anawsterau tymor byr, ond ymddengys fod y banciau'n anfodlon iawn eu helpu."

Mae Bwrdd Gweithredol Cyngor Sir Gâr wedi cymeradwyo adroddiad sy'n amlygu nifer o gamau y bydd y cyngor yn eu cymryd i gynnig cefnogaeth i fusnesau lleol, gan gynnwys benthyciadau tymor byr, a gohirio taliadau treth a rhent. Dywedodd Cyng Jenkins ei fod yn croesawu'r cynigion hyn, ac yn cefnogi ymdrechion y cyngor i helpu. Roedd ganddo air o rybudd hefyd, fodd bynnag, gan ddweud, "Mae perygl y bydd y Cyngor Sir mewn sefyllfa lle mae'n rhoi benthyciasdau ar lefel uchel o risg, lle mae'r banciau eisoes wedi gwrthod helpu. Credaf fod y cyngor yn iawn i wneud hyn, o dan yr amgylchiadau presennol, gan fod gweithredu felly yn well i drigolion y sir na gadael i fusnesau fethu. Ond wir, ni ddylai fod angen i'r cyngor sir ymgymryd â gwaith y banciau. Dylai'r llywodraeth ganolog wneud mwy i sicrhau fod y banciau'n gwasanaethu anghenion ein heconomi."

4/16/2009

Gollwng y gath o'r cwd

Yng nghyfarfod y Cyngor Sir ar 8fed Ebrill, datganodd Arweinydd y Cyngor fod gan y Grŵp Annibynnol 'bleidlais rydd' ar fater cynyddu lwfansau aelodau. Ar ôl y cyfarfod, dywedodd Cyng Gwyn Hopkins (Plaid), "Trwy wneud hyn, mae hi yn amlwg yn cyfaddef nad oes dim 'pleidlais rydd' fel arfer! Mae'n amlwg fod disgwyl i'r aelodau 'Annibynnol' ddilyn lein yr arweinydd, yn yr un modd â phetasen nhw'n aelodau o blaid wleidyddol arall. Maen nhw'n gorfod pleidleisio gyda'i gilydd, yn unol â chyfarwyddyd yr arweinydd.

“Yn ystod y flwyddyn ddiwethaf, mae'r cyngor wedi cofnodi sut mae pob aelod yn pleidleisio ar bedair adeg, ac ym mhob achos (ac eithrio'r ail bleidlais, pan fu i dri aelod ymatal rhag pleidleisio), mae'r holl aelodau 'Annibynnol' a oedd yn bresennol wedi pleidleisio en bloc gyda'i gilydd. Mae hyn yn dangos yn glir fod yr aelodau hyn ymhell o fod yn 'Annibynnol'. Mae'r geiriadur yn dweud fod 'annibynnol' yn golygu nad ydynt dan ddylanwad neu reolaeth neb arall. Ond y gwir yw taw'r unig adeg y cân nhw unrhyw ryddid o gwbl yw pan fydd yr arweinydd yn dweud wrthynt. Dylai etholwyr felly fod yn wyliadwrus o unrhyw berson sy'n ei ddisgrifio ei hunan fel cynghorydd neu ymgeisydd 'annibynnol' neu 'anwleidyddol'. Ar sail y dystiolaeth, mae'r fath ddigrifiad yn aml iawn yn gwbl ffug."

4/10/2009

Cyngor yn chwarae gyda'r rheolau

Mae Cynghorwyr Plaid Cymru yn Sir Gâr wedi beirniadu'r weinyddiaeth Plaid Lafur / Plaid Annibynnol am chwarae gemau gyda chyfansoddiad y cyngor. Yng nghyfarfod y Cyngor ar 6ed Mawrth, cynigiodd grŵp y Blaid y dylid cynnal arolwg o'r galw am addysg Gymraeg cyn symud i ail-drefnu ysgolion uwchradd y sir. Mewn ymateb, roedd y grwpiau sy'n rheoli'r cyngor wedi cynnig gwelliant a ddileodd bob gair o gynnig y Blaid, gan adael cynnig na chyfeiriodd at arolwg o gwbl.

Bu i'r Cyng Gwyn Hopkins ymosod yn gryf ar y cyngor am hyn. "Os nad oedden nhw'n hoffi'n cynnig, roedd ganddyn nhw berffaith hawl i bleidleisio yn ei erbyn," meddai. "Mae ganddyn nhw fwyafrif, ac mae hynny'n golygu y gallan nhw bleidleisio yn erbyn unrhyw beth yr ydym ni'n ei gynnig. Mae nhw bob tro yn gwneud hynny. Ond mae cyflwyno cynnig cwbl wahanol a'i alw'n welliant yn groes i unrhyw drefn trafod arferol, ac yn bendant yn groes i ysbryd rheolau sefydlog y cyngor. Mae hyn ond yn chwarae gemau gyda rheolau'r cyngor."

4/03/2009

Buddsoddiad yn Sir Gâr yn cael ei groesawu

Mae cyhoeddiad gan Lywodraeth y Cynulliad ei bod yn buddsoddi'n sylweddol mewn cynlluniau trafnidiaeth yn y sir wedi'i groesawu gan gynghorwyr Plaid Cymru yn y sir. Dywedodd Cyng Siân Thomas, llefarydd y Blaid ar Drafnidiaeth ar y Cyngor Sir, "Mae'r Dirprwy Brif Weinidog wedi cyhoeddi bod cyllid o £1.7 miliwn ar gael ar gyfer cynlluniau pwysig yn Sr Gâr. Mae hyn yn fuddsoddiad sylweddol yn isadeiladd trafnidiaeth y sir, ac yn dangos ymrwymiad llywodraeth Cymru'n Un i weithio gydag awdurdodau lleol er lles y gymuned."

Mae'r pecyn o wariant a gyhoeddwyd gan Ieuan Wyn Jones o Blaid Cymru yn cynnwys ffordd gyswllt Gogledd Caerfyrddin a Cheredigion, sy'n derbyn £200,000 a Chyfnod Un o'r gwaith ar y ffordd ddosbarthu newydd yn Rhydaman, sy'n derbyn £600,000. Ar ben hynny, mae Llwybr Beicio Dyffryn Aman yn derbyn £350,000, mae £100,000 yn mynd i wella trafnidiaeth gyhoeddus yng nghanol ein trefi, ac mae £52,000 yn mynd ar gynllun i wella hygyrchedd i drafnidiaeth. Ac mae Prosiect 'Llwybrau Diogel' Yn Nafen / Felinfoel yn derbyn grant o £388,000.

Ychwanegodd Cyng Thomas fod y cynllun Llwybrau Diogel mewn Cymunedau yn gynllun arbennig o bwysig. Dywedodd, "Mae'r cynllun yn adeiladu ar lwyddiant y cynllun blaenorol, 'Llwybrau Diogel i'r Ysgol', ac yn anelu at ddarparu llwybrau cerdded a beicio diogel mewn cymunedua sy'n hwyluso cyrraedd cyfleusterau eraill mwgis canolfannau hamdden, parciau, ysbytai a chanolfannau gofal."

4/01/2009

Blwch ffôn yn ail-ymddangos

Mae'r ymgyrch i adfer y blwch ffôn yn Llanfhangel-ar-arth wedi llwyddo. Dinistriwyd y blwch gan gerbyd, ac wedyn aeth BT â'r blwch i ffwrdd, gan ddweud nad oedden nhw'n bwriadu ei roi yn ei ôl. Gwrthododd trigolion lleol dderbyn y penderfyniad hwn, gan dynnu sylw at yr angen yn y pentref am y ffôn hwn.

Bu Cyng Plaid Cymru lleol, Linda Davies Evans, yn brwydro ar ran y pentrefwyr gan lobïo BT a chyflwyno deiseb i'r cwmni. Mae BT bellach wedi ildio, ac mae'r blwch yn ôl yn ei le. Dywedodd Cyng Evans, "dwi'n falch iawn fod BT wedi bod yn barod i wrando ar lais y bobl ar y mater hwn, a bod synnwyr cyffredin wedi ennill. Mae'n dangos y gall ymgyrch cymunedol wneud gwahaniaeth."