Strancio fydd hi

Mae Llywodraeth y Cynulliad yn bwriadu deddfu i sicrhau fod cynghorau sir yn rhannu’r cyfrifoldeb am gadeirio pwyllgorau craffu ar sail crfyder y gwahanol bleidiau ar bob cyngor. Byddai hyn yn newid sylweddol yn Sir Gâr, lle mae’r pleidiau Llafur ac Annibynnol wedi eithrio grŵp Plaid Cymru, gyda’i 29 o aelodau, yn gyfangwbl. Mewn cyfarfod o’r cyngor, cyfeiriodd Cyng Emlyn Dole at y ddeddf newydd arfaethedig, gan annog arweinwyr y cyngor i beidio ag aros iddo gael ei chymeradwyo cyn gweithredu.

Dywedodd Cyng Dole, “Eglurais iddyn nhw y bydd gorfodaeth arnyn nhw i weithredu’r drefn newydd yn y dyfodol agos, a bod ganddyn nhw ddewis felly rhwng gwneud y newid nawr o’u gwirfodd, neu gael eu gorfodi gan y ddeddf i wneud y newid pan fydd y gyfraith yn newid. Gofynnais iddyn nhw a oedden nhw am gael eu gweld yn strancio wrth gael eu gorfodi, ynteu’n gweithredu’n rhesymegol yn awr. O’r ateb a gefais, mae’n glir taw’r unig ffordd y bydd y pleidiau hyn yn caniatau democratiaeth o fewn y cyngor hwn fydd dan brotest. Mae’n adlewyrchu’n wael ar y ddwy blaid reoli.”