Mae angen ail-ystyried rhai o'r blaenoriaethau yn y Cynllun Trafnidiaeth Rhanbarthol ar gyfer De Orllewin Cymru, yn ôl cynghorwyr Plaid Cymru yn Sir Gâr.
Dywedodd Cyng Siân Thomas ei bod yn croeswu'r ffaith fod ffordd osgoi Llandeilo yn un o'r blaenoriaethau uchaf, ond yn pryderu am yr amserlen ar gyfer y gwaith. "Yn ôl y cynllun," dywedodd hi, "mae'r ffordd hon yn un o'r prif flaenoriaethau am y sir, ond nid oes disgwyl cychwyn ar y gwaith tan o leiaf 2014, gyda phob tebygrwydd o oedi ymhellach ar ôl hynny."
Galwodd Cyng John Edwards am roi mwy o flaenoriaeth i waith ar yr A48 rhwng Cross Hands a Phont Abraham, lle cafwyd nifer o ddamweiniau'n barod. Dywedodd, "Mae gwir angen gweithredu ar rai o'r cyffyrdd ar hyd y ffordd hon, er mwyn arbed bywydau a chadw pobl yn ddiogel."
7/29/2009
Cefnogaeth i neuadd boblogaidd
Bydd Neuadd Bro Fana, yn Ffarmers, yn elwa o grant o hyd at £15,500 o Lywodraeth y Cynulliad o dan Gynllun Datblygu Cymru Gwledig. Croesawyd y newyddion gan y cynghorydd sir lleol, Eirwyn Williams, a ddywedodd, "Mae hyn yn ardal wledig iawn, ond mae'r neuadd yn cael ei defnyddio gan ystod eang o grwpiau a chymdeithasau. Mae pwyllgor y neuadd wedi cytuno derbyn cynnig gan y ddwy wraig oedd yn arfer darparu cinio i'r ysgol gynradd i sefydlu caffe a siop yn y neuadd i wasanaethu'r pentref, os ydynt yn derbyn caniatâd cynllunio.
"Mae'n siwr gen i y bydd hyn yn wasanaeth y bydd y gymuned yn ei groesawu a'i ddefnyddio. Ond bydd hefyd yn galluogi ehangu defnydd y neuadd, gan y bydd y grant yn mynd tuag at adnewyddu'r gegin a'r storfa, a bydd y rheiny ar gael ar gyfer digwyddiadau cymunedol hefyd. Dwi'n hynod o falch fod y cais hwn am grant wedi bod yn llwyddiannus, ac yn dymuno'n dda i'r fenter newydd."
"Mae'n siwr gen i y bydd hyn yn wasanaeth y bydd y gymuned yn ei groesawu a'i ddefnyddio. Ond bydd hefyd yn galluogi ehangu defnydd y neuadd, gan y bydd y grant yn mynd tuag at adnewyddu'r gegin a'r storfa, a bydd y rheiny ar gael ar gyfer digwyddiadau cymunedol hefyd. Dwi'n hynod o falch fod y cais hwn am grant wedi bod yn llwyddiannus, ac yn dymuno'n dda i'r fenter newydd."
7/27/2009
Galw am oedi cyn datblygu yn Llandeilo
Yn ei gyfarfod diwwethaf, clywodd Cyngor Sir Caerfyrddin alwadau am oedi datblygiad mawr yn Llandeilo. Mynegodd aelodau Plaid Cymru o'r cyngor eu pryderon am y problemau traffig yn Llandeilo, gan ddadlau y byddai ychwanegu'n sylweddol at faint y dref cyn adeiladu ffordd osgoi'n gwaethygu'r broblem.
Dywedodd Cyng Siân Thomas, "Mae Pwyllgor yr Amgylchedd wedi clywed yn barod am y pryderon am lefel uchel y llygredd awyr yn Stryd Rhosmaen, a does dim ffordd o ychwanegu at y draffig heb wneud hynny'n waeth. Prys mae'r ffordd osgoi'n dod? Mae cynlluniau diwethaf y llywodraeth yn awgrymu na fydd cyn 2014 o leiaf, a ddylem ni ddim hyd yn oed ystyried adeiladu ar y raddfa hon cyn hynny."
Gofynnodd arweinydd y Blaid, Cyng Peter Hughes Griffiths, "Ydyn ni'n gyffyrddus mewn gwirionedd i adael i'r datblygiad hwn fynd yn ei flaen cyn datrys y broblem?"
Dywedodd Cyng John Edwards ei fod yn croesawu'r ffordd yr oedd swyddogion y cyngor wedi paratoi cynllun drafft ar gyfer y datblygiad, ond yr oedd yntau hefyd yn rhannu'r pryderon am yr amseru. "Mae'n well o lawer ein bod yn cynllunio fel hyn," dywedodd. "Mae gosod patrwm am y datblygiad ymlaen llaw yn hytrach nag ymateb i ddatblygwyr yn well ffordd o wneud pethau. Dwi'n croeswu hyn, ac yn diolch i'r swyddogion am eu gwaith. Mae'n bwysig, fodd bynnag, ein bod yn rheoli amseriad y datblygiad yn ogystal â'i ffurf."
Dywedodd Cyng Siân Thomas, "Mae Pwyllgor yr Amgylchedd wedi clywed yn barod am y pryderon am lefel uchel y llygredd awyr yn Stryd Rhosmaen, a does dim ffordd o ychwanegu at y draffig heb wneud hynny'n waeth. Prys mae'r ffordd osgoi'n dod? Mae cynlluniau diwethaf y llywodraeth yn awgrymu na fydd cyn 2014 o leiaf, a ddylem ni ddim hyd yn oed ystyried adeiladu ar y raddfa hon cyn hynny."
Gofynnodd arweinydd y Blaid, Cyng Peter Hughes Griffiths, "Ydyn ni'n gyffyrddus mewn gwirionedd i adael i'r datblygiad hwn fynd yn ei flaen cyn datrys y broblem?"
Dywedodd Cyng John Edwards ei fod yn croesawu'r ffordd yr oedd swyddogion y cyngor wedi paratoi cynllun drafft ar gyfer y datblygiad, ond yr oedd yntau hefyd yn rhannu'r pryderon am yr amseru. "Mae'n well o lawer ein bod yn cynllunio fel hyn," dywedodd. "Mae gosod patrwm am y datblygiad ymlaen llaw yn hytrach nag ymateb i ddatblygwyr yn well ffordd o wneud pethau. Dwi'n croeswu hyn, ac yn diolch i'r swyddogion am eu gwaith. Mae'n bwysig, fodd bynnag, ein bod yn rheoli amseriad y datblygiad yn ogystal â'i ffurf."
Angen meithrin talent lleol
Nid oes digon yn cael ei wneud i feithrin talent lleol ym myd chwaraeon, yn ôl un o gynghorwyr Plaid Cymru yn Llanelli. Mae Cyng Winston Lemon, sy'n cynrychioli ward Glanymor, yn ymgyrchu dros gael cae rygbi ar Barc y Goron yn y dref. Dywedodd, "Byddai hyn yn beth da iawn yn lleol, gan helpu i feithrin sgiliau at y dyfodol. Byddai hefyd yn sicrhau cartref i glwb lleol y Warriors. Byddai'n rhoi cartref sicr iddyn yn y gymuned leol, ac yn helpu annog eraill - pobl ifanc yn arbennig - i ymwneud â chwaraeon."
7/24/2009
Anwybyddu anghenion lleol
Mae anghenion lleol am dai yng Nglanymor, Llanelli, yn cael eu diystyru, yn ôl y cynghorydd lleol, Winston Lemon o Blaid Cymru. Dywedodd Cyng Lemon yr wythnos hon fod gormod o bwyslais ar adeiladu tai preifat newydd, er bod anghenion pobl leol am dai i'w rhentu heb eu diwallu. "Gwaeth na hynny," dywedodd Cyng Lemon, "mae llawer yn ormod o dai cyngor yn wag, a dylai'r rhain gael eu defnyddio ar gyfer pobl leol.
"Mae'r bwyslais yn gwbl anghywir ar hyn o bryd. Yr hyn sydd ei angen ydy polisi ar gyfer tai a datblygu sy'n cychwyn gyda dadansoddi'r anghenion lleol, ac wedyn ymdrechu i'w diwallu. Ond yr hyn sydd gyda ni yw polisi a yrrir gan bennaf ar sail buddiannau'r datblygwyr."
"Mae'r bwyslais yn gwbl anghywir ar hyn o bryd. Yr hyn sydd ei angen ydy polisi ar gyfer tai a datblygu sy'n cychwyn gyda dadansoddi'r anghenion lleol, ac wedyn ymdrechu i'w diwallu. Ond yr hyn sydd gyda ni yw polisi a yrrir gan bennaf ar sail buddiannau'r datblygwyr."
7/23/2009
Mwy o bryder am doriadau i'r gyllideb addysg
Mae cynghorwyr Plaid Cymru yn Sir Gâr wedi mynegi pryderon ymhellach am doriadau i'r gyllideb addysg yn y blynyddoedd i ddod.
Dywedodd Cyng Gareth Jones ei fod yn hynod o anfodlon gweld y toriadau i'r gyllideb ar gyfer Theatr Arad Goch. "Mae gwaith y grŵp theatr hwn yn werthfawr iawn," dywedodd. "Mae'n mynd o gwmpas yr ysgolion a gweithio gyda'r plant. Bydd cwtogi ar y gyllideb hon yn lleihau'r cyfleoedd sydd ar gael i'n plant. Mae Arad Goch yn medru cyflwyno agweddau o waith mewn ffyrdd gwahanol. Mae hyn yn rhoi cyfle i blant i weithio fel unigolion ac i ddatblygu sgiliau tîm yn ogystal â magu hunan hyder. Mae'r grŵp yn werthfawr gyda ei gynhyrchiadau wedi anelu at y cwricwlwm."
Mae'r cyngor hefyd yn bwriadu cwtogi £62,000 o gyllideb Gwasanaethau Plant trwy ddirwyn ei gytundeb gyda Chymorth i Fenywod i ben. Dywedodd Cyng Dyfrig Thomas, "Mae'r corff hwn yn gwneud gwaith pwysig iawn, ac yng nghanol dirwasgiad bydd yr angen am ei wasanaethau'n cynyddu. Mae'r gwaith a wneir ganddynt yn ategu gwasanaethau'r cyngor ei hunan, a dwi'n siomedig iawn i weld y cytundeb hwn yn dod i ben."
Dywedodd Cyng Gareth Jones ei fod yn hynod o anfodlon gweld y toriadau i'r gyllideb ar gyfer Theatr Arad Goch. "Mae gwaith y grŵp theatr hwn yn werthfawr iawn," dywedodd. "Mae'n mynd o gwmpas yr ysgolion a gweithio gyda'r plant. Bydd cwtogi ar y gyllideb hon yn lleihau'r cyfleoedd sydd ar gael i'n plant. Mae Arad Goch yn medru cyflwyno agweddau o waith mewn ffyrdd gwahanol. Mae hyn yn rhoi cyfle i blant i weithio fel unigolion ac i ddatblygu sgiliau tîm yn ogystal â magu hunan hyder. Mae'r grŵp yn werthfawr gyda ei gynhyrchiadau wedi anelu at y cwricwlwm."
Mae'r cyngor hefyd yn bwriadu cwtogi £62,000 o gyllideb Gwasanaethau Plant trwy ddirwyn ei gytundeb gyda Chymorth i Fenywod i ben. Dywedodd Cyng Dyfrig Thomas, "Mae'r corff hwn yn gwneud gwaith pwysig iawn, ac yng nghanol dirwasgiad bydd yr angen am ei wasanaethau'n cynyddu. Mae'r gwaith a wneir ganddynt yn ategu gwasanaethau'r cyngor ei hunan, a dwi'n siomedig iawn i weld y cytundeb hwn yn dod i ben."
7/20/2009
Croeswu cynnydd ar yr ysgol newydd
Mae Cynghorydd Meilyr Hughes o Lwynhendy wedi croesawu'r newyddion am y cynnydd ar adeiladu ysgol newydd ym Mrynsierfel. Yn ôl y cyngor sir, bydd y gwaith o ddymchwel yr hen ysgol yn cychwyn yng nghanol mis Awst, ac yn cael ei gwblhau erbyn 4ydd Medi, pan fydd gwaith adeiladu'n cychwyn ar yr ysgol newydd.
Dywedodd Cyng Hughes, "Dwi'n croesawu'r cynnydd ar yr gwaith yma. Mae gwir angen yr ysgol newydd hon, a dwi'n edrych ymlaen at weld y gwaith yn cael ei gwblhau mor fuan â phosib."
Ar hyn o bryd, mae disgyblion Brynsierfel yn cael eu haddysg yn Ysgol yr Ynys, a disgwylir i'r ysgol newydd fod yn barod ymhen dwy flynedd.
Dywedodd Cyng Hughes, "Dwi'n croesawu'r cynnydd ar yr gwaith yma. Mae gwir angen yr ysgol newydd hon, a dwi'n edrych ymlaen at weld y gwaith yn cael ei gwblhau mor fuan â phosib."
Ar hyn o bryd, mae disgyblion Brynsierfel yn cael eu haddysg yn Ysgol yr Ynys, a disgwylir i'r ysgol newydd fod yn barod ymhen dwy flynedd.
7/10/2009
Osgoi trafodaeth gyhoeddus
“Mae Cyngor Sir Caerfyrddin yn ymddwyn mewn modd annemocrataidd a thwyllodrus yngylch yr adrefnu arfaethedig o ysgolion uwchradd,” yn ôl Plaid Cymru. Ceisiodd arweinydd grŵp y Blaid, Cyng Peter Hughes Griffiths, godi’r mater yng nghyfarfod llawn y cyngor yr wythnos hon, ond fe’i rhwystrwyd o dan reolau sefydlog y cyngor.
Yn siarad ar ôl y cyfrafod, dywedodd Cyng Hughes Griffiths, “Ond ychydig fisoedd yn ôl, gofynnon ni fel grŵp am i’r cyngor gynnal arolwg o ddymuniadau rhieni yn ardal Dinefwr, ond bu i’r aelodau Llafur ac Annibynnol i gyd bleidleisio yn erbyn ein cynnig. Nawr, ymddengys fod yr Aelod o’r Bwrdd Gweithredol sy’n gyfrifol am Addysg wedi penderfynu cynnal arolwg wedi’r cyfan. Efe ei hun gymerodd y penderfyniad, mewn cyfarfod lle nad oedd yr un cynghorydd arall yn bresennol – ac i bob pwrpas, mae wedi gwyrdroi penderfyniad y cyngor llawn. Nid hynny yn unig – ond roedd y penderfyniad wedi’i weithredu cyn i weddill y cyngor gael gwybod amdano. Mae’r broses hon yn sylfaenol wallus.”
Dywedodd Cyng Hughes Griffiths fod y cwestiwn sydd wedi’i roi i rieni yn rhy aneglur, gan nad oedd yn glir am y gwahaniaeth rhwng gwahanol gategorïau o ysgol. “Maen nhw wedi cyfeirio at ysgol categori 2B fel ysgol ddwyieithog,” dywedodd. “Mae hyn yn lol pur. Er y gall fod ysgol 2B yn ’cynnig’ ystod o bynciau yn y Gymraeg mewn theori, mae’r ymarfer yn wahanol iawn, ac yn aml ond ychydig iawn o ddysgu sy’n digwydd trwy gyfrwng y Gymraeg.
“Maen nhw wedi rhuthro i mewn i’r arolwg yma yn hytrach na’i gynllunio’n ofalus ac yn drywadl. Ni chafwyd unrhyw ymdrech i esbonio i rieni mewn manylder beth yw goblygiadau’r gwahanol ddewisiadau, er bod hyn yn un o’r penderfyniadau pwysicaf y gall unrhyw riant ei wneud am addysg ei blant.
“Un o’r agweddau gwaethaf o’r holl sefyllfa, fodd bynnag,” ychwanegodd Cyng Hughes Griffiths, “yw na chawsom ni fel cynghorwyr unrhyw gyfle i drafod hyn. Ni chyflwynywd yr adroddiad ar yr ymgynghoriad i’r cynghorwyr i’w trafod o gwbl. Ymddengys taw un dyn sy’n penderfynu polisi addysg y sir. Mae angen mwy o atebolrwydd democrataidd na hyn; mae’n hollol annerbyniol nad ydym ni fel cynghorwyr yn gallu herio’r hyn sy’n digwydd.”
Yn siarad ar ôl y cyfrafod, dywedodd Cyng Hughes Griffiths, “Ond ychydig fisoedd yn ôl, gofynnon ni fel grŵp am i’r cyngor gynnal arolwg o ddymuniadau rhieni yn ardal Dinefwr, ond bu i’r aelodau Llafur ac Annibynnol i gyd bleidleisio yn erbyn ein cynnig. Nawr, ymddengys fod yr Aelod o’r Bwrdd Gweithredol sy’n gyfrifol am Addysg wedi penderfynu cynnal arolwg wedi’r cyfan. Efe ei hun gymerodd y penderfyniad, mewn cyfarfod lle nad oedd yr un cynghorydd arall yn bresennol – ac i bob pwrpas, mae wedi gwyrdroi penderfyniad y cyngor llawn. Nid hynny yn unig – ond roedd y penderfyniad wedi’i weithredu cyn i weddill y cyngor gael gwybod amdano. Mae’r broses hon yn sylfaenol wallus.”
Dywedodd Cyng Hughes Griffiths fod y cwestiwn sydd wedi’i roi i rieni yn rhy aneglur, gan nad oedd yn glir am y gwahaniaeth rhwng gwahanol gategorïau o ysgol. “Maen nhw wedi cyfeirio at ysgol categori 2B fel ysgol ddwyieithog,” dywedodd. “Mae hyn yn lol pur. Er y gall fod ysgol 2B yn ’cynnig’ ystod o bynciau yn y Gymraeg mewn theori, mae’r ymarfer yn wahanol iawn, ac yn aml ond ychydig iawn o ddysgu sy’n digwydd trwy gyfrwng y Gymraeg.
“Maen nhw wedi rhuthro i mewn i’r arolwg yma yn hytrach na’i gynllunio’n ofalus ac yn drywadl. Ni chafwyd unrhyw ymdrech i esbonio i rieni mewn manylder beth yw goblygiadau’r gwahanol ddewisiadau, er bod hyn yn un o’r penderfyniadau pwysicaf y gall unrhyw riant ei wneud am addysg ei blant.
“Un o’r agweddau gwaethaf o’r holl sefyllfa, fodd bynnag,” ychwanegodd Cyng Hughes Griffiths, “yw na chawsom ni fel cynghorwyr unrhyw gyfle i drafod hyn. Ni chyflwynywd yr adroddiad ar yr ymgynghoriad i’r cynghorwyr i’w trafod o gwbl. Ymddengys taw un dyn sy’n penderfynu polisi addysg y sir. Mae angen mwy o atebolrwydd democrataidd na hyn; mae’n hollol annerbyniol nad ydym ni fel cynghorwyr yn gallu herio’r hyn sy’n digwydd.”
Perygl i oiechyd plant
Iechyd ein plant yn y blynyddoedd i ddod oedd prif bryder Cynghorydd Siân Thomas o Blaid Cymru wrth sirad mewn cyfarfod o Bwyllgor Craffu'r Amgylchedd yn Sir Gaerfyrddin yr wythnos ddiwethaf.
Roedd y pwyllgor yn trafod Llygredd yn yr Aer, ac roedd pryderon Cyng Thomas yn ymwneud â phlant Llandeilo. O dan y Ddeddf Amgylchedd 1995, mae'n ofynnol paratoi "Diweddariad ar Reoli Ansawdd yr Aer". Er nad yw llygredd gan ddiwydiant o bryder mawr yn Sir Gâr, mae llygredd o drafnidiaeth yn fater difrifol. Y mae chwe safle yn Sir Gâr lle mae lefel yr NO2 yn uwch na'r lefel dderbyniol, sef 40.
Mae pump o'r rhain yn Llanelli, ac mae'r Cyngor yn credu fod y problemau hyn yn debyg o gael eu datrys wrth i fwy o lorïau ddefnyddio ffordd gyswllt newydd Morfa Berwick i osgoi canol y dref, ac o ganlyniad i'r systemau newydd i draffig lifo o gwmpas eglwys Santes Elli.
Fodd bynnag, erys un broblem fawr yn Stryd Rhosmaen yn Llandeilo, lle'r mae'r lefel yn cyrraedd 48.
Gelwir hyn yn "Effaith Ceunant", gyda'r adeiladau tal ar ddwy ochr y ffordd yn dal allyriadau'r lorïau. I wneud pethau'n waeth, nid yw'r lorïau, gan amlaf, yn gallu gyrru'n syth trwy'r dref; maen nhw'n stopio a chychwyn yn aml, sy'n gwaethygu lefel yr allyriadau.
"Yr hyn sydd o bryder i mi," dywedodd Cyng Thomas, "yw bod y llygredd gyn uwch na'r lefelau diogel, ac mae hynny wrth fesur y lefelau trwy osod synhwyryddion yn uchel ar y polion fel nad oes modd i fandaliaid eu cyrraedd. Mae'r plant sy'n cerdded i'r ddwy ysgol yn y dref yn llawer nes at y ffordd, ac felly'n nes at y llygredd. Mae wynebau plant bach ar yr un lefel a'r egsosts. Beth fydd effaith hyn ar eu hiechyd yn y blynyddoedd i ddod?"
"Yr unig ateb ydy ffordd osgoi o'r A40 i lawr i Lanelli neu'r M4. Mae Plaid wedi bod yn ymladd dros hyn ers i fi ymuno â'r cyngor. Ond pan ofynnon ni yn y cyfarfod, cawsom wybod fod y ffordd wedi'i hoedi eto, tan 2014 o leoaf. 'Dyw hyn ddim yn ddigon da. Rhaid i ni ymladd dros iechyd ein plant. I fi, mae'r ffordd hon yn flaenoriaeth ar sail Iechyd a Diogelwch."
Roedd y pwyllgor yn trafod Llygredd yn yr Aer, ac roedd pryderon Cyng Thomas yn ymwneud â phlant Llandeilo. O dan y Ddeddf Amgylchedd 1995, mae'n ofynnol paratoi "Diweddariad ar Reoli Ansawdd yr Aer". Er nad yw llygredd gan ddiwydiant o bryder mawr yn Sir Gâr, mae llygredd o drafnidiaeth yn fater difrifol. Y mae chwe safle yn Sir Gâr lle mae lefel yr NO2 yn uwch na'r lefel dderbyniol, sef 40.
Mae pump o'r rhain yn Llanelli, ac mae'r Cyngor yn credu fod y problemau hyn yn debyg o gael eu datrys wrth i fwy o lorïau ddefnyddio ffordd gyswllt newydd Morfa Berwick i osgoi canol y dref, ac o ganlyniad i'r systemau newydd i draffig lifo o gwmpas eglwys Santes Elli.
Fodd bynnag, erys un broblem fawr yn Stryd Rhosmaen yn Llandeilo, lle'r mae'r lefel yn cyrraedd 48.
Gelwir hyn yn "Effaith Ceunant", gyda'r adeiladau tal ar ddwy ochr y ffordd yn dal allyriadau'r lorïau. I wneud pethau'n waeth, nid yw'r lorïau, gan amlaf, yn gallu gyrru'n syth trwy'r dref; maen nhw'n stopio a chychwyn yn aml, sy'n gwaethygu lefel yr allyriadau.
"Yr hyn sydd o bryder i mi," dywedodd Cyng Thomas, "yw bod y llygredd gyn uwch na'r lefelau diogel, ac mae hynny wrth fesur y lefelau trwy osod synhwyryddion yn uchel ar y polion fel nad oes modd i fandaliaid eu cyrraedd. Mae'r plant sy'n cerdded i'r ddwy ysgol yn y dref yn llawer nes at y ffordd, ac felly'n nes at y llygredd. Mae wynebau plant bach ar yr un lefel a'r egsosts. Beth fydd effaith hyn ar eu hiechyd yn y blynyddoedd i ddod?"
"Yr unig ateb ydy ffordd osgoi o'r A40 i lawr i Lanelli neu'r M4. Mae Plaid wedi bod yn ymladd dros hyn ers i fi ymuno â'r cyngor. Ond pan ofynnon ni yn y cyfarfod, cawsom wybod fod y ffordd wedi'i hoedi eto, tan 2014 o leoaf. 'Dyw hyn ddim yn ddigon da. Rhaid i ni ymladd dros iechyd ein plant. I fi, mae'r ffordd hon yn flaenoriaeth ar sail Iechyd a Diogelwch."
7/09/2009
Mwy o doriadau yn y gyllideb addysg
Mae Cyngor Sir Caerfyrddin yn defnyddio'r ymadrodd "arbedion effeithlonrwydd" i guddio cyfres o doriadau i'r gyllideb addysg, yn ôl cynghorwyr Plaid Cymru. Mewn cyfarfod o'r Pwyllgor Craffu yn ddiweddar, cyflwynwyd rhestr o 'arbedion' i'w hystyried.
Dywedodd Cyng Dyfrig Thomas, a oedd yn y cyfarfod, ac a siaradodd yn erbyn y toriadau, "Mae disgrifio'r rhestr a gawsom fel 'arbedion' yn ddehongliad diddorol o'r gair, a dweud y lleiaf. Ymhlith yr 'arbedion' a gynigiwyd, y mae sôn am gwtogi ar y ddarpariaeth gwasaanaethau cerddoriaeth i ysgolion, a chodi tâl ar rieni am gludo'r plant i sesiynau ymarfer. Mae wedi bod yn gryfder gwasanaeth cerddoriaeth y sir ers blynyddoedd nad yw plant yn cael eu heithrio oherwydd y gost, ond dwi'n pryderu fod y cyngor am greu gwasanaeth dwy haen.
"Mae'r glymblaid Llafur/ Annibynnol sy'n rheoli'r sir hefyd yn ystyried cau canolfannau addysg gymunedol, a chodi'r gost o addysg gymunedol ac addysg i oedolion. Mae'r pecyn hwn, yn ei grynswth, yn newyddion drwg i'r sir a'i thrigolion."
Mynegodd Cyng Thomas ei bryderon hefyd am y sgôr a gafodd y gwasanaeth Cymraeg i Oedolion. "Ar adeg pan yr oedd y sgôr, 3, yn is nag y byddai neb yn dymuno gweld, dwi'n pryderu'n fawr am y toriadau arfaethedig yn y gwasanaeth addysg i oedolion."
Dywedodd Cyng Dyfrig Thomas, a oedd yn y cyfarfod, ac a siaradodd yn erbyn y toriadau, "Mae disgrifio'r rhestr a gawsom fel 'arbedion' yn ddehongliad diddorol o'r gair, a dweud y lleiaf. Ymhlith yr 'arbedion' a gynigiwyd, y mae sôn am gwtogi ar y ddarpariaeth gwasaanaethau cerddoriaeth i ysgolion, a chodi tâl ar rieni am gludo'r plant i sesiynau ymarfer. Mae wedi bod yn gryfder gwasanaeth cerddoriaeth y sir ers blynyddoedd nad yw plant yn cael eu heithrio oherwydd y gost, ond dwi'n pryderu fod y cyngor am greu gwasanaeth dwy haen.
"Mae'r glymblaid Llafur/ Annibynnol sy'n rheoli'r sir hefyd yn ystyried cau canolfannau addysg gymunedol, a chodi'r gost o addysg gymunedol ac addysg i oedolion. Mae'r pecyn hwn, yn ei grynswth, yn newyddion drwg i'r sir a'i thrigolion."
Mynegodd Cyng Thomas ei bryderon hefyd am y sgôr a gafodd y gwasanaeth Cymraeg i Oedolion. "Ar adeg pan yr oedd y sgôr, 3, yn is nag y byddai neb yn dymuno gweld, dwi'n pryderu'n fawr am y toriadau arfaethedig yn y gwasanaeth addysg i oedolion."
7/06/2009
Plaid yn lansio deiseb yn Heol Awst
Lansiwyd deiseb fel rhan o'r ymgyrch i geisio dwyn perswâd ar y cyngor sir i newid ei benderfyniad i gyflwyno taliadau parcio yn Heol Awst. Mae'r ddeiseb wedi'i threfnu gan y pedwar cynghorydd sir o Blaid Cymru sy'n cynrychioli'r dref. Dywedodd Cyng Arwel Lloyd, sy'n arwain yr ymgyrch, "Tua diwedd y flwyddyn ddiwethaf, roeddem ni wedi llwyddo i ddarbwyllo'r cyngor i ohirio cyflwyno'r taliadau hyn am flwyddyn, ond ni chytunodd y cyngor i wrthod y cynllun yn gyfangwbl. Oni bai ein bod yn gallu eu perswadio i newid eu meddyliau, cyflwynir y taliadau hyn y flwyddyn nesaf; felly mae ein hymgyrch yn parhau."
Bydd y ddeiseb ar gael mewn nifer o siopau yn Heol Awst ei hun, ac anogir y bobl sy'n defnyddio'r siopau hynny i ddangos eu cefnogaeth trwy lofnodi'r ddeiseb. Roedd cynghorwyr y Blaid hefyd yn tynnu sylw at brofiad trefi eraill. "Cafwyd adroddiad yn ddiweddar," dywedodd Cyng Lloyd, "am Billericay yn Swydd Essex. Penderfynodd y cyngor ddiddymu'r taliadau parcio, gyda'r canlyniad fod pobl wedi dychwelyd i'r Stryd Fawr i wneud eu siopa. Gall taliadau parcio wneud gwahaniaeth mawr i fywiogrwydd canol y dref. Mae hefyd yn werth nodi nad oes yr un siop ddi-ddefnydd yn Heol Awst ar hyn o bryd - sefyllfa bur wahanol i lawer o drefi eraill.
"Os ydym ni am gadw'r siopau sydd gyda ni yn Heol Awst, ar adeg economaidd wael iawn, mae'n rhaid i ni ymwrthod yn llwyr â chynllun y cyngor."
Bydd y ddeiseb ar gael mewn nifer o siopau yn Heol Awst ei hun, ac anogir y bobl sy'n defnyddio'r siopau hynny i ddangos eu cefnogaeth trwy lofnodi'r ddeiseb. Roedd cynghorwyr y Blaid hefyd yn tynnu sylw at brofiad trefi eraill. "Cafwyd adroddiad yn ddiweddar," dywedodd Cyng Lloyd, "am Billericay yn Swydd Essex. Penderfynodd y cyngor ddiddymu'r taliadau parcio, gyda'r canlyniad fod pobl wedi dychwelyd i'r Stryd Fawr i wneud eu siopa. Gall taliadau parcio wneud gwahaniaeth mawr i fywiogrwydd canol y dref. Mae hefyd yn werth nodi nad oes yr un siop ddi-ddefnydd yn Heol Awst ar hyn o bryd - sefyllfa bur wahanol i lawer o drefi eraill.
"Os ydym ni am gadw'r siopau sydd gyda ni yn Heol Awst, ar adeg economaidd wael iawn, mae'n rhaid i ni ymwrthod yn llwyr â chynllun y cyngor."
7/03/2009
Croeswu Argymhelliad y Cynulliad
Mae adroddiad gan Bwyllgor Iechyd, Lles, a Llywodraeth Leol y Cynulliad ar y broses craffu mewn cynghorau lleol wedi'i groesawu gan gynghorwyr Plaid Cymru yn Sir Gâr. Roedd y grŵp wedi cyflwyno tystiolaeth i'r pwyllgor wrth i'r pwyllgor ystyried y mater, ac roedd aelodau'r pwyllgor wedi ymweld â Sir Gâr i weld sut mae'r broses yn gweithredu ar lawr gwlad.
Yn eu tystiolaeth i'r Pwyllgor, roedd cynghorwyr y Blaid wedi gofyn am gydbwysedd wleidyddol wrth benodi cadeiryddion pwyllgorau craffu, ac mae'r Pwyllgor wedi mabwysiadu'r syniad yna fel un o'i argymhellion. Wrth ymateb i'r adroddiad, dywedodd arweinydd grŵp y Blaid, Cyng Peter Hughes Griffiths, "Rydym wedi teimlo o'r cychwyn cyntaf nad yw'n iawn i'r cadeiryddion gael eu penodi gan y bobl maen nhw i fod craffu arnynt. Nid yw hyn yn rhoi digon o annibyniaeth 'r cadeiryddion yn ein tŷb ni.
"Roeddem wedi gofyn i'r Pwyllgor sicrhau fod penodi'r holl gadeiryddion yn digwydd yn gwbl annibynnol o arweinydd y cyngor, fel y gallan nhw wneud y gwaith craffu yn effeithiol. Nid yw'r pwyllgor wedi mynd mor bell â hynny, ond bydd cyfraith newydd i sicrhau cydbwysedd yn gam mawr ymlaen, ac yn rhywbeth yr ydym yn ei groesawu. Mae'n drueni mawr wrth gwrs i nodi taw'r unig ffordd o gael cydbwysedd a thegwch gan gynghorwyr 'Annibynnol' Sir Gâr yw trwy eu gorfodi trwy ddeddf."
Yn eu tystiolaeth i'r Pwyllgor, roedd cynghorwyr y Blaid wedi gofyn am gydbwysedd wleidyddol wrth benodi cadeiryddion pwyllgorau craffu, ac mae'r Pwyllgor wedi mabwysiadu'r syniad yna fel un o'i argymhellion. Wrth ymateb i'r adroddiad, dywedodd arweinydd grŵp y Blaid, Cyng Peter Hughes Griffiths, "Rydym wedi teimlo o'r cychwyn cyntaf nad yw'n iawn i'r cadeiryddion gael eu penodi gan y bobl maen nhw i fod craffu arnynt. Nid yw hyn yn rhoi digon o annibyniaeth 'r cadeiryddion yn ein tŷb ni.
"Roeddem wedi gofyn i'r Pwyllgor sicrhau fod penodi'r holl gadeiryddion yn digwydd yn gwbl annibynnol o arweinydd y cyngor, fel y gallan nhw wneud y gwaith craffu yn effeithiol. Nid yw'r pwyllgor wedi mynd mor bell â hynny, ond bydd cyfraith newydd i sicrhau cydbwysedd yn gam mawr ymlaen, ac yn rhywbeth yr ydym yn ei groesawu. Mae'n drueni mawr wrth gwrs i nodi taw'r unig ffordd o gael cydbwysedd a thegwch gan gynghorwyr 'Annibynnol' Sir Gâr yw trwy eu gorfodi trwy ddeddf."
Subscribe to:
Posts (Atom)