Angen Datganoli Plismona

Roeddwn i yng nghyfarfod Awdurdodau Heddlu Cymru ar 17eg Hydref, a chawsom ni adroddiad manwl, a ysgrifennwyd gan Brif Weithredwr Awdurdodau Heddlu Cymru, ar Bapur Gwyrdd y Llywodraeth ar ddyfodol Awdurdodau Heddlu.

Roedd yn hollol amlwg i mi, ac i'r rhan fwyaf o'r bobl oedd yno dwi'n credu, fod Llywodraeth Llundain - a'r Swyddfa Gartref yn benodol - yn gweithredu fel eu bod yn anymwybodol o fodolaeth Cymru. Maen nhw hyd yn oed yn awgrymu y dylai heddluoedd Cymru ddarparu gwasanaethau trwy ddefnyddio cronfa sydd ar gael yn Lloegr yn unig. Ymhellach na hynny, nid oes unrhyw fewnbwn o Gymru i drafodaethau ar y gronfa hon, gan nad yw Cymdeithas Cynghorau Cymru ddim yn derbyn gwahoddiad i'r trafodaethau.

Mae rhwystredigaeth gyda'r ffordd mae'r Swyddfa Gartref yn anwybyddu'r gwahaniaethau rhwng Cymru a Lloegr yn cynyddu, i'r fath radd fel yr oedd yr adroddiad yn cynnwys y frawddeg 'Nid yw'r Swyddfa Gartref yn rhoi unrhyw arwydd o barchu amrywiaeth yng Nghymru, ac yn wir, yr argraff yw ei bod yn gweithredu i danseilio datganoli'.

Gwn yn iawn nad y fi oedd yr unig un i ddod i'r casgliad y dylid pasio cyfrifoldeb am blismona yng Nghymru i'r Cynulliad cyn gynted ag y bo modd. Wedi'r cyfan, mae llywodraethau'r Alban a Gogledd Iwerddon - a hyd yn oed llywodraethau'r gwledydd bychain fel Jersey, Guernsey, ac Ynys Manaw - i gyd yn gyfrifol am blismona. Pa gyfiawnhad sydd, felly, i wadu'r hawl i Gymru gael yr un cyfrifoldeb?

Cyng Gwyn Hopkins, Llangennech