Roeddwn i yng nghyfarfod Awdurdodau Heddlu Cymru ar 17eg Hydref, a chawsom ni adroddiad manwl, a ysgrifennwyd gan Brif Weithredwr Awdurdodau Heddlu Cymru, ar Bapur Gwyrdd y Llywodraeth ar ddyfodol Awdurdodau Heddlu.
Roedd yn hollol amlwg i mi, ac i'r rhan fwyaf o'r bobl oedd yno dwi'n credu, fod Llywodraeth Llundain - a'r Swyddfa Gartref yn benodol - yn gweithredu fel eu bod yn anymwybodol o fodolaeth Cymru. Maen nhw hyd yn oed yn awgrymu y dylai heddluoedd Cymru ddarparu gwasanaethau trwy ddefnyddio cronfa sydd ar gael yn Lloegr yn unig. Ymhellach na hynny, nid oes unrhyw fewnbwn o Gymru i drafodaethau ar y gronfa hon, gan nad yw Cymdeithas Cynghorau Cymru ddim yn derbyn gwahoddiad i'r trafodaethau.
Mae rhwystredigaeth gyda'r ffordd mae'r Swyddfa Gartref yn anwybyddu'r gwahaniaethau rhwng Cymru a Lloegr yn cynyddu, i'r fath radd fel yr oedd yr adroddiad yn cynnwys y frawddeg 'Nid yw'r Swyddfa Gartref yn rhoi unrhyw arwydd o barchu amrywiaeth yng Nghymru, ac yn wir, yr argraff yw ei bod yn gweithredu i danseilio datganoli'.
Gwn yn iawn nad y fi oedd yr unig un i ddod i'r casgliad y dylid pasio cyfrifoldeb am blismona yng Nghymru i'r Cynulliad cyn gynted ag y bo modd. Wedi'r cyfan, mae llywodraethau'r Alban a Gogledd Iwerddon - a hyd yn oed llywodraethau'r gwledydd bychain fel Jersey, Guernsey, ac Ynys Manaw - i gyd yn gyfrifol am blismona. Pa gyfiawnhad sydd, felly, i wadu'r hawl i Gymru gael yr un cyfrifoldeb?
Cyng Gwyn Hopkins, Llangennech
10/22/2008
Galw am newid polisi ariannu ysgolion
Mae Cynghorwyr Fiona Hughes ac Eirwyn Williams wedi ysgrifennu at bob aelod o Fwrdd Gweithredol Cyngor Sir Gâr yn galw am iddynt gadw at addewidion a wnaed ynghylch ariannu ysgol Carreg Hirfaen. Mae'r ysgol, sydd yn gweithredu dros dair safle yng Ngwm-Ann, Llanycrwys a Ffarmers wedi gorfod cynnig cau dwy safle yn sgil penderfyniad y Cyngor i ddisytyru dau addewid pendant a wnaed iddi.
Dywedodd Cyng Eirwyn Williams, "Pan ffurfiwyd ffederasiwn rhwng y tair ysgol yn 2000, rhoddwyd ymrwymiad clir gan y Cynulliad Cenedlaethol y byddai'r ysgol yn dal i gael ei thrin fel tair ysgol at ddibenion y fformiwla ariannu. Onibai am yr addewid clir hwn, ni fyddai'r cyrff llywodraethu wedi cytuno i ffederaleiddio, gan yr oedd yn glir y byddai'r cyllid yn annigonol.
"Hefyd, penderfynodd y cyngor sir ddiogelu cyflogau'r prifathrawon, gan ymrwymo i ddarparu'r arian i gwrdd â'r gost o wneud hynny. Mae'r newidiadau diweddar i'r ffordd y mae'r sir yn ariannu ysgolion yn golygu eu bod yn di-ystyru'r addewidion hyn. Felly, rydym yn galw am i'r Bwrdd Gweithredol wrthdroi ei benderfyniadau.
Ychwanegodd Cyng Williams, "Mae gan y Cyngor bolisi o leihau nifer y plant sy'n cael eu dysgu mewn adeiladau dros dro. Ond, canlyniad eu penderfyniadau yn yr achos hwn yw y bydd dau adeilad parhaol yn cau, a bydd mwy o blant yn cael eu symud i adeiladau dros dro ar safle'r trydedd ysgol. Mae hyn yn gwbl groes i bolisi'r Cyngor ei hunan, ac ynddo'i hun yn ddigon o reswm dros amrywio'r fformiwla ariannu yn yr achos penodol hwn. Dylid caniatau i'r plant barhau gyda'u haddysg yn yr adeiladau presennol."
Dywedodd Cyng Eirwyn Williams, "Pan ffurfiwyd ffederasiwn rhwng y tair ysgol yn 2000, rhoddwyd ymrwymiad clir gan y Cynulliad Cenedlaethol y byddai'r ysgol yn dal i gael ei thrin fel tair ysgol at ddibenion y fformiwla ariannu. Onibai am yr addewid clir hwn, ni fyddai'r cyrff llywodraethu wedi cytuno i ffederaleiddio, gan yr oedd yn glir y byddai'r cyllid yn annigonol.
"Hefyd, penderfynodd y cyngor sir ddiogelu cyflogau'r prifathrawon, gan ymrwymo i ddarparu'r arian i gwrdd â'r gost o wneud hynny. Mae'r newidiadau diweddar i'r ffordd y mae'r sir yn ariannu ysgolion yn golygu eu bod yn di-ystyru'r addewidion hyn. Felly, rydym yn galw am i'r Bwrdd Gweithredol wrthdroi ei benderfyniadau.
Ychwanegodd Cyng Williams, "Mae gan y Cyngor bolisi o leihau nifer y plant sy'n cael eu dysgu mewn adeiladau dros dro. Ond, canlyniad eu penderfyniadau yn yr achos hwn yw y bydd dau adeilad parhaol yn cau, a bydd mwy o blant yn cael eu symud i adeiladau dros dro ar safle'r trydedd ysgol. Mae hyn yn gwbl groes i bolisi'r Cyngor ei hunan, ac ynddo'i hun yn ddigon o reswm dros amrywio'r fformiwla ariannu yn yr achos penodol hwn. Dylid caniatau i'r plant barhau gyda'u haddysg yn yr adeiladau presennol."
10/20/2008
Pryder am fywyd gwyllt y môr
Mae Cynghorwyr Plaid Cymru wedi mynegi pryder mawr am ansawdd y dŵr yn ardal Porth Tywyn. Dywedodd y Cyng Siân Caiach, "Mae llawer wedi sôn am yr effaith ar gocos, ond mae wedi dod i'r amlwg fod cryn effaith ar anifeiliaid eraill, gan gynnwys yr adar sy'n byw ar lan y môr.
"Mae'n amlwg fod ystod o gemegau a deunyddiau yn achosi'r effeithiau hyn, ond taw gwraidd y broblem ydy'r system carthffosiaeth yn yr ardal, sy'n gwbl annigonol erbyn hyn."
Dywedodd Cyng Winston Lemon, "Bues i mewn cyfarfod o Fforwm Llifogydd Llanelli yn ddiweddar, ac roeddwn i'n synnu'n fawr i glywed nad ydym ni ddim hyd yn oed yn gwybod lle mae'r draens yn yr ardal, nag ychwaith pa rai sy'n cario carthffosiaeth a dŵr wyneb gyda'i gilydd. Mae hyn yn anhygoel, ond heb yr wybodaeth hon, mae'n anodd gweld sut y gallwn weithredu'n effeithiol."
Dywedodd Cyng Caiach hefyd, “Mae gyda ni broblem ddifrifol yn fan hyn, ac nid oes neb yn mynd i'r afael â hi'n effeithiol. Yn y cyfamser, rydym ni'n dal i ddatblygu mwy o dai ac ati, nid yng Nghaerfyrddin yn unig, ond hefyd o amgylch Abertawe, sydd ond yn gwaethygu'r broblem."
Mae'r cynghorwyr yn cydweithio'n agos gyda'r AC lleol, Helen Mary Jones, sydd wedi annog Llywodraeth Cymru'n Un i drefnu ymchwiliad annibynnol i'r sefyllfa.
"Mae'n amlwg fod ystod o gemegau a deunyddiau yn achosi'r effeithiau hyn, ond taw gwraidd y broblem ydy'r system carthffosiaeth yn yr ardal, sy'n gwbl annigonol erbyn hyn."
Dywedodd Cyng Winston Lemon, "Bues i mewn cyfarfod o Fforwm Llifogydd Llanelli yn ddiweddar, ac roeddwn i'n synnu'n fawr i glywed nad ydym ni ddim hyd yn oed yn gwybod lle mae'r draens yn yr ardal, nag ychwaith pa rai sy'n cario carthffosiaeth a dŵr wyneb gyda'i gilydd. Mae hyn yn anhygoel, ond heb yr wybodaeth hon, mae'n anodd gweld sut y gallwn weithredu'n effeithiol."
Dywedodd Cyng Caiach hefyd, “Mae gyda ni broblem ddifrifol yn fan hyn, ac nid oes neb yn mynd i'r afael â hi'n effeithiol. Yn y cyfamser, rydym ni'n dal i ddatblygu mwy o dai ac ati, nid yng Nghaerfyrddin yn unig, ond hefyd o amgylch Abertawe, sydd ond yn gwaethygu'r broblem."
Mae'r cynghorwyr yn cydweithio'n agos gyda'r AC lleol, Helen Mary Jones, sydd wedi annog Llywodraeth Cymru'n Un i drefnu ymchwiliad annibynnol i'r sefyllfa.
10/16/2008
Sir ar ei hennill
Roedd pawb yn gwybod y byddai'r setliad o Lywodraeth y Cynulliad eleni yn un anodd i gynghorau ar draws Cymru. Ond mae'r ffigyrau a gyhoeddwyd heddiw gan Lywodraeth Cymru'n Un yn rhoi codiad o 4.2% i Sir Gâr. Dyma'r canran uchaf yng Nghymru, ac yn uwch o dipyn na'r canran o 2.9% ar gyfer Cymru oll.
Wrth gwrs, gyda chwyddiant yn cynyddu i 5.2% yr wythnos hon, nid yw'n ddelfrydol, ond doedd neb yn disgwyl setliad hael iawn eleni. O ystyried lefel gymharol uchel setliad Sir Gâr, rydym ni'n disgwyl i'r clymblaid sy'n rhedeg y sir - sef y Blaid Lafur a'r Blaid Annibynol - ganolbwyntio ar ddiogelu'n gwasanaethau, yn hytrach na chwyno am lefel y setliad.
Peter Hughes Griffiths, Arweinydd y Grŵp
Wrth gwrs, gyda chwyddiant yn cynyddu i 5.2% yr wythnos hon, nid yw'n ddelfrydol, ond doedd neb yn disgwyl setliad hael iawn eleni. O ystyried lefel gymharol uchel setliad Sir Gâr, rydym ni'n disgwyl i'r clymblaid sy'n rhedeg y sir - sef y Blaid Lafur a'r Blaid Annibynol - ganolbwyntio ar ddiogelu'n gwasanaethau, yn hytrach na chwyno am lefel y setliad.
Peter Hughes Griffiths, Arweinydd y Grŵp
10/14/2008
Plaid yn cwyno am ddiffyg democratiaeth
Mae Cynghorwyr Plaid Cymru yn Sir Gar wedi mynegi eu siom am y penderfyniad i gau Pwll Nofio'r Hendy, ac yn benodol am y ffordd y gwnaed y penderfyniad.
Dywedodd Cyng Dyfrig Thomas - dirprwy arweinydd grŵp y Blaid ar y cyngor, "Dwi'n anhapus, unwaith yn rhagor, fod y cyngor wedi cymryd y penderfyniad hwn mewn ffordd mor annemocrataidd. Nid penderfyniad y cyngor llawn mo hyn - dim hyd yn oed penderfyniad pwyllgor. Na, fe wnaed y penderfyniad hwn gan un cynghorydd yn unig yn rhinwedd ei swydd fel aelod o'r Bwrdd Gweithredol. Mae'n tanlinellu, unwaith yn rhagor, yr angen am fwy o ddemocratiaeth yn Sir Gâr."
Cafodd Cyng Thomas gefnogaeth gan ymgeisydd seneddol Plaid Cymru yn Llanelli, Myfanwy Davies, a ddywedodd, "Dwi wedi bod yn gwrando ar gyflwyniadau ac arddangosfeyd o gynlluniau'r datblygwyr am y parc, ond dwi'n synnu'n fawr nad yw'r Cyngor wedi trafod y cynlluniau yn y cyngor llawn, nag ychwaith rhoi cyfle i gynghorwyr bleidleisio arnynt. Mae pobl yr Hendy'n haeddu gwell na hyn gan y Cyngor. Mae'r Cyngor yn gweithredu mewn modd sy'n cau'r cyhoedd allan o'u penderfyniadau yn hytrach na gwrando arnynt."
Dywedodd Cyng Dyfrig Thomas - dirprwy arweinydd grŵp y Blaid ar y cyngor, "Dwi'n anhapus, unwaith yn rhagor, fod y cyngor wedi cymryd y penderfyniad hwn mewn ffordd mor annemocrataidd. Nid penderfyniad y cyngor llawn mo hyn - dim hyd yn oed penderfyniad pwyllgor. Na, fe wnaed y penderfyniad hwn gan un cynghorydd yn unig yn rhinwedd ei swydd fel aelod o'r Bwrdd Gweithredol. Mae'n tanlinellu, unwaith yn rhagor, yr angen am fwy o ddemocratiaeth yn Sir Gâr."
Cafodd Cyng Thomas gefnogaeth gan ymgeisydd seneddol Plaid Cymru yn Llanelli, Myfanwy Davies, a ddywedodd, "Dwi wedi bod yn gwrando ar gyflwyniadau ac arddangosfeyd o gynlluniau'r datblygwyr am y parc, ond dwi'n synnu'n fawr nad yw'r Cyngor wedi trafod y cynlluniau yn y cyngor llawn, nag ychwaith rhoi cyfle i gynghorwyr bleidleisio arnynt. Mae pobl yr Hendy'n haeddu gwell na hyn gan y Cyngor. Mae'r Cyngor yn gweithredu mewn modd sy'n cau'r cyhoedd allan o'u penderfyniadau yn hytrach na gwrando arnynt."
10/06/2008
Ffederaleiddio Ysgolion Gwledig
Mae dyfodol ysgolion gwledig yn fater pwysig i lawer ohonom ni yma yn Sir Gar. Dwi wedi codi pryderon o’r blaen am bolisi’r Cyngor Sir, sydd, ymddengys, wedi’i ymrwymo i gau ysgolion bychain a chanoli addysg mewn nifer llai o ysgolion mwy. Rydym ni’n credu fod dyfodol cynaliadwy i lawer o ysgolion gwledig, dim ond i’r Cyngor Sir fod yn fwy parod i fod yn hyblyg.
Mewn cyfarfod diweddar o’r Cyngor Sir, gofynnodd grŵp Plaid Cymru am i’r Cyngor Sir atal cau ysgolion, oherwydd yr oeddem ni’n gwybod fod Llywodraeth y Cynulliad ar fin cyhoeddi canllawiau newydd a fyddai’n ei gwneud hi’n haws i gadw ysgolion ar ffurff ffederal. Yn anffodus, gwrthododd y grŵp sy’n rhedeg y cyngor.
Mae’r canllawiau newydd wedi’u cyhoeddi bellach, ac ar gael yn fan hyn. Dwi’n annog rhieni a llywodraethwyr yn ardaloedd gwledig y sir lle mae eu hysgolion dan fygythiad i ymateb i’r ymgynghoriad hwn. Dwi hefyd yn galw eto am i’r Cyngor Sir atal cau ysgolion er mwyn rhoi cyfle teg i rieni a llywodraethwyr ystyried yr opsiwn newydd yn drylwyr.
Cyng Eirwyn Williams, Cynwyl Gaeo
Mewn cyfarfod diweddar o’r Cyngor Sir, gofynnodd grŵp Plaid Cymru am i’r Cyngor Sir atal cau ysgolion, oherwydd yr oeddem ni’n gwybod fod Llywodraeth y Cynulliad ar fin cyhoeddi canllawiau newydd a fyddai’n ei gwneud hi’n haws i gadw ysgolion ar ffurff ffederal. Yn anffodus, gwrthododd y grŵp sy’n rhedeg y cyngor.
Mae’r canllawiau newydd wedi’u cyhoeddi bellach, ac ar gael yn fan hyn. Dwi’n annog rhieni a llywodraethwyr yn ardaloedd gwledig y sir lle mae eu hysgolion dan fygythiad i ymateb i’r ymgynghoriad hwn. Dwi hefyd yn galw eto am i’r Cyngor Sir atal cau ysgolion er mwyn rhoi cyfle teg i rieni a llywodraethwyr ystyried yr opsiwn newydd yn drylwyr.
Cyng Eirwyn Williams, Cynwyl Gaeo
Subscribe to:
Posts (Atom)